Kabinetsformatie2021 is op de poppetjes na rond. Dat mocht wel eens, na bijna negen maanden onderling gekrakeel.

Het houdt ook in dat het tijd wordt voor een formateur, die middels de personele bezetting van het komende kabinet de akkoorden een gezicht gaat geven. De staatsomroep berichtte gisteravond:

VVD, D66, CDA en de ChristenUnie zijn dicht bij een akkoord over een nieuw kabinet. De kans is groot dat de vier partijen begin volgende week het coalitieakkoord presenteren, zo bevestigen bronnen aan de NOS.
De onderhandelaars en informateurs Remkes en Koolmees zaten gisteren van 13.00 uur tot 23.00 uur bij elkaar. Een definitief akkoord is er nog niet, zo zeiden partijleiders na afloop. Maar er klonk optimisme. “We hebben vorderingen gemaakt. We naderen het einde”, zei CU-leider Segers.

De woorden van Segers impliceren dat er geen eventuele breukonderwerpen meer behandeld hoeven worden, en dat de rest een kwestie van techniek en onderlinge welwillendheid is. Het geleuter is dan ook niet van de lucht:

D66-leider Kaag zei dat ze “goede moed” had dat er een “mooi en ambitieus” akkoord uit komt. En CDA-leider Hoekstra sprak over een “productieve avond”. “We zijn een heel eind gekomen.”

Wel valt op dat de NOS de schuld aan de lange duur van Kabinetsformatie2021 bij D66 weghaalt, en bij CDA/VVD parkeert. Bovendien is het verhaal dat PvdA en GL werden uitgesloten niet correct, hoezeer ook een opluchting. Deels deden ze dat zelf, door te eisen gecombineerd aan de onderhandelingen deel te kunnen nemen. CDA/VVD wilden hoogstens één van deze partijen tegelijk aan tafel.

Enfin, over de objectiviteit en het geheugen van de staatsomroep moet je jezelf ook geen illusies aanpraten. We zullen moeten zien hoe dat de komende dagen gaat met het aloude spelletje: “ik wordt genoemd”. Er zal (na debat) een formateur worden benoemd (de aanstaande premier), die met de partijleiders moet bespreken wie de ministersposten in Rutte4 zullen gaan bezetten. Nu we een coalitie krijgen die feitelijk een voortzetting is van de vorige, zou je kunnen denken dat iedereen gewoon kan blijven zitten, en dat daarmee de kous af is. Maar zo eenvoudig zijn in Den Haag de zaken nu eenmaal nooit.

Van diverse ministers is al bekend dat ze niet terug zullen keren, vooral van VVD en D66. Blok en Koolmees bijvoorbeeld, en er zijn enige VVD-ministers zelfs al vertrokken. Bij het CDA heeft men de kwestie De Jonge, die vicepremier was in Rutte3, maar tijdens Rutte4 kan dat namens die partij alleen partijleider Hoekstra maar zijn. En dat is onverlet of De Jonge zelfs terugkeert – er zijn vele redenen waarom men daarvan af zou kunnen zien.

Iets dergelijks geldt voor D66. Het eerdere aftreden van Kaag maakt het ietwat awkward haar nu weer op te voeren als de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Ook de gedachte dat wokie Van Engelshoven terugkeert op Onderwijs is weerzinwekkend. Tegen de terugkeer van Kajsa Ollongren op Binnenlandse Zaken pleit dat ze er tijdens Rutte3 niet zo heel veel van gebakken heeft, en haar vertrek een serie pijnlijke uitglijders over nepnieuws zou kunnen doen vergeten. Maar al deze mensen zouden dan weer vervangen moeten worden, en dat vereist nu eenmaal altijd gesleutel. Of de VVD alle tussenpausen die men intussen het kabinet binnen heeft gehaald wenst te handhaven moet ook nog blijken.

Alleen de CU lijkt zo op het oog weinig personele problemen te hebben.

---

Meer over Kabinetsformatie2021 – met commentaren van diverse auteurs over wat politiek plaatsvindt – vindt u hier.