DE WERELD NU

Islamisme en ons beeld van islam

Islamisme, islam

Islamisme is de uitdrukking, waarmee we aangegeven wat ons niet bevalt in de islam, terwijl we er tegelijk mee laten weten dat het niet de islam zelf is waar de bezwaren tegen gericht zijn.

Het is opvallend hoe weinig studie er tegenwoordig in Nederland van de islam gemaakt wordt terwijl er tegelijk zoveel over geschreven wordt. Toch bestaat er hier een oude  wetenschappelijke traditie van islam studies. Het was een onderdeel van het Indische recht of van het Oriëntalisme, de studie van de beschaving van de Oriënt. De Oriënt is de oude naam voor het Midden Oosten.

Snouck Hurgronje en Van Vollenhoven zijn op dit gebied bekende namen maar er zijn er veel meer. Ook in de ons omringende landen, Frankrijk, Engeland en de Duits sprekende landen is er voldoende eeuwenoude kennis voorradig om niet in het wilde weg over de islam te hoeven praten.

Veel studie is er overigens niet nodig om uit te vinden dat ons hele moderne wereldbeeld, inclusief de idee van secularisering haaks staat op de islam in al haar geledingen. Maar wie wil kan daar bij Snouck een uitstekende toelichting[1] op vinden. Voor de oprecht gelovige moslim is er geen islamitisch fundamentalisme of is de hele islam fundamentalistisch. Zoiets als een gemoderniseerde islam is er eigenlijk niet. Het modernistische christendom, dat niets anders is dan  humanisme in een christelijk jasje heeft geen pendant in de islam. Wie als islamiet humanistisch spreekt  is een afvallige of spreekt met twee tongen, één voor gebruik in het westen en één voor de Dar al Islam.

Edward Said, van geboorte een Arabische christen, maar cultureel  zowel in New York als in de Oriënt onder dak, was een dergelijk iemand. Ramadan, de Egyptische Zwitser is een andere, zoals Bolkestein heeft uitgevonden toen hij met hem in discussie trad. Binnen de islam gelden andere normen en waarden dan bij ons. Het humanisme met zijn aandacht voor het individuele mensenleven is niet islamitisch. De hoogste waarde is de wil van God, zoals die in de Koran tot uiting komt en die  gaat boven menselijke wetten. Wanneer een oprechte moslim U zegt dat hem de wet van het land boven alles gaat, dan liegt hij en dat mag hij ook van de Koran.

Dat betekent nog niet dat alle islamieten potentiële zelfmoordenaars zijn of geen begrip hebben voor het onrecht en het verdriet dat aan de slachtoffers en hun nabestaanden van de Septemberaanslagen is aangedaan. Het betekent wel dat verlies van mensenlevens niet als het ergste wordt beschouwd dat een land of volk kan overkomen. Dood gaan doen we allemaal en als het voor een goed doel is heeft het in elk geval nog betekenis. Veel belangrijker is hoe het leven er in het hiernamaals uit zal zien want dat is het leven waarop het aardse bestaan alleen maar een voorbereiding is.

Deze gedachte leefde vroeger ook in het christendom en het judaïsme, maar is daar, de fundamentalisten misschien uitgezonderd, verdwenen, althans heeft er een symbolische betekenis gekregen. Niemand gelooft daar meer echt in, buiten de zondagse of zaterdagse kerkdienst. Het zijn de mensen van de vrijdag die aan het oude geloof hebben vastgehouden.


  1. Verspreide geschriften. Leiden: E.J. Brill (6 dln.), 1923-1927.  Mohammedanism. Lectures on its Origin, its Religious and Political Growth, and its Present State. New York and London: G.P. Putnam’s Sons, 1916.

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

2 reacties

  1. BegrensEuropa! schreef:

    Over het algemeen heb ik geen enkele moeite met de strekking en redeneringen van de artikelen van Toon Kasdorp zaliger. In dit geval is een kleine nuancering op zijn plaats. Het Westerse geloof in het individualisme is geworteld in het Christendom. Daarbij speelt het geloof in het hiernamaals een grote rol. Kerngedachte is dat elke mensenziel gelijkelijk wordt beoordeeld voor het aangezicht van God. De islam plaatst daar de oemma en de soenna tegenover. De oemma (geloofsgemeenschap) weet wat allah wil, want dat staat in de soenna (islamitisch recht) en dat is onveranderlijk op een paar onbenullige en/of tegenstrijdige interpretaties (fatwa’s) na. Je hoeft daar als gewone moslim niet over na te denken. Dat geldt ook voor de veelvuldige aansporingen tot verbreidng van de islam door onderdrukking en geweld. Mijn punt is dat ons geloof in individualisme en menselijke gelijkwaardigheid geworteld zijn in ons voorouderlijke geloof in een eerlijk hiernamaals. Je zou haast ontsecularisering serieus gaan overwegen.

  2. grapjas schreef:

    Ons denken projecteren op een achterlijke oorlogsideologie als de islam, is niet enkel simpel, en racistisch-het is erg gevaarlijk.
    Voor ons.
    De islam heeft niets met ons, onze manier van zijn/denken/leven, heeft GEEN enkele ontwikkelinge meegemaakt die wij hebben doorstaan de laatste 1000 jaar (het vernietigen van ‘religie’ als onderdrukkende en bepalende factor in ons leven).
    De islam heeft hier nooit gehoord- hoort hier niet-de islam zal hier nooit horen.
    De islam zal met haar giftige aanwezigheid onze landen vernietigen. EN het trieste? miljoenen NSB-Blanken gaan ze helpen.
    Groen-linksjügend enzo.
    Het leukste? Met de tech van nu-zal de nieuwe NSB