DE WERELD NU

Het Zuid-Afrika van de apartheid

Zuid-Afrika, samenlevingen zijn niet maakbaar

Toon Kasdorp geeft historische kaders en logica van de apartheid in Zuid-Afrika. Die veranderen uw perspectief op wat later gebeurde aanzienlijk.

Zuid-Afrika was van oorsprong een Nederlandse volksplanting. Te midden van de Hottentotten en Bosjesmannen woonden er in de zeventiende eeuw een paar duizend Hollanders aan de Kaap, in een nederzetting die gesticht was door Jan van Riebeeck, op een plek, halverwege Nederland en de koloniën in Nederlands Indië. Op 6 april 1652 landde Van Riebeeck bij de Tafelbaai. In dienst van de VOC stichtten hij en zijn compagnie Fort de Goede Hoop en Fort Duijnhoop.

Die nederzetting bij Kaap de Goede Hoop is uitgegroeid tot de Kaapkolonie. Na anderhalve eeuw werd de kolonie veroverd door het Verenigd Koninkrijk. In reactie daarop migreerden veel Nederlandstalige kolonisten, die zich Boeren noemden, een geuzennaam, naar het binnenland van Zuid-Afrika. Ze stichtten daar een aantal eigen Boerenstaten. Die migratie heet de Grote Trek en is een van de meest heldhaftige en gewaagde ondernemingen uit de koloniale geschiedenis. Ook deze republieken werden later, in de Tweede Boerenoorlog van 1902, door de Britten veroverd. Samen met de Kaapkolonie en Natal werden ze in 1910 bij Zuid-Afrika gevoegd.

Toen de Boeren hun Kaapkolonie stichtten waren daar nog geen Bantoe negers te bekennen. Wel Khoikhoi en San, bij ons bekend als Hottentotten en Bosjesmannen. Verder naar het oosten, voorbij de Visrivier, woonden kaffers [1] of Bantoe die zich AmaXhosa of Xhosa noemden.

Andere Bantoe negers kwamen later, aangetrokken door de grotere welvaart in het door de blanken bestuurde gebied en door de werkgelegenheid die ze daar vonden. Die werkgelegenheid groeide enorm toen er in de Witwatersrand en op andere plaatsen in het oosten van Zuid-Afrika delfstoffen werden ontdekt en ontgonnen.

De toestroom van zwarten had zijn schaduwzijden. Hun beschavingsniveau was schrikbarend laag en om toch wat orde in het land te houden organiseerden de Zuid-Afrikanen de zogenaamde apartheid. Die hield in dat er buiten mainland Zuid-Afrika zogenaamde thuislanden voor de zwarten werden gecreëerd. Dat heette de grote apartheid. In de grote steden, zoals Johannesburg en Kaapstad, kwamen er aparte woonwijken, zodat blank en zwart er ieder hun eigen cultuur op na konden blijven houden. Dat heette de kleine apartheid.

Wie verwachtte dat de zwarte bevolking of de buitenwereld daar positief op reageerden kwam bedrogen uit. De zwarten vonden het maar lastig om op en neer te reizen tussen de thuislanden en de plaatsen waar gewerkt werd en al snel ontstonden grote illegale zwarte wijken in de buurt van de mijnen en de andere industriegebieden. Omdat dit allemaal illegaal en ongeorganiseerd tot stand kwam, gebeurde er van alles wat niet deugde in die woonoorden. En omdat de zwarte aanwas uit de buurlanden aan bleef houden en het kindertal van de zwarte bevolking niet afnam, werd Zuid-Afrika steeds zwarter en chaotischer.

Uiteindelijk gaven de blanken er de brui aan. Het bestuur over Zuid-Afrika werd overgelaten aan de zwarten en een groot deel van de Boerenbevolking trok weg naar Australië en Canada. De meer idealistische onder hen bleven in Afrika en probeerden er het beste van te maken. Maar het Zuid-Afrika onder Zuma is geen schaduw meer van het prachtige land dat Zuid-Afrika eeuwenlang geweest is.

Door de toegenomen spanningen tussen blank en zwart was men bang dat er na de machtsoverdracht rellen en opstanden zouden ontstaan, maar dat gebeurde niet. In 1990 werd de apartheid afgeschaft en in 1994 werd Nelson Mandela tot de eerste zwarte president van Zuid-Afrika verkozen. Dat bleek een gouden greep. Dankzij Mandela en de hulp die hij bij de transitie van de Boerenleider De Klerk heeft gekregen, verliep alles ordelijk en kan de regimewisseling in Zuid Afrika als een voorbeeld van goed verlopen dekolonisatie gelden.


  1. kaffer of kaffir is een van oorsprong Arabisch woord, dat in Afrika gebruikt werd om heidense zwarten mee aan te duiden.

Dit artikel over Zuid-Afrika verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.

5 reacties

  1. Ernie van de Wal schreef:

    Wat met de huidige massamigratie uit Afrika kan inhouden dat onder leiding van Sylvana,- en Akwasiachtigen- Nederland over 50 jaar is veranderd in een achterlijk ontwikkelingsland.
    Dan kan het zomaar gebeuren dat landen als Polen, Tsjechië en Hongarije de beter ontwikkelde blanke beroepsbevolking uit Vlaanderen, Nederland en Duitsland omarmt en succesvol wordt. Waarmee de welvaart zich naar die landen verplaatst.

    In ieder geval doen de meesten van die “nieuwe Nederlanders” niet bepaald hun best om hier een succesvol bestaan op te bouwen en te integreren in een vrije Nederlandse samenleving.

  2. Ravian schreef:

    “Dat bleek een gouden greep.”

    Yeah, daarom is Zuid Afrika inmiddels van een beschaafd land met een bijna westerse welvaart verworden tot een failed state.

    https://www.youtube.com/watch?v=17m8OnHC7dQ

    Laten we die terrorist dus vooral nog wat meer veren in zijn gat steken.

  3. Mike Brandenburg schreef:

    Di laatste zin is geweldig, helemaal omdat het land nu maar liefst 117 rassenwetten heeft ten opzichte van de 14 toen de blanken nog aan de macht waren.

  4. Neef Jansen schreef:

    Wat ik zo van de tam tam van internet verneem, dat is dat groepen zwarten naar boerderijen trekken om daar de blanke boeren uit te roeien, te martelen, te verkrachten, bij stukje en beetje uit elkaar te trekken, in kokend water te gooien, en zo meer. En daarna wordt de boedel overgenomen en stort het bedrijf in en verandert het land eromheen in wasteland. En Links Nederland schijnt een stijve nek te hebben van het wegkijken van deze genocide, en ook krijgt Links Nederland een dubbele hartberoerte bij alleen al de gedachte dat die van origine Nederlanders naar Nederland komen. Bosma van de pvv schijnt het allemaal al eens goed onderbouwd te hebben uitgespeld in een boek, dat evenwel door Links Nederland genegeerd wordt.

  5. Erik schreef:

    Historisch juist.
    Zulu’s zijn een volk dat leeft of leefde van het parasiteren op de kuddes van andere neger volken, zij dreven die volkeren steeds verder naar het zuiden tot dat ze in Zuid-Afrika aankwamen.
    Deze negers arriveerden twee eeuwen later dan de Nederlanders, de koi en san volkeren zijn geen negers, hele kleine mensjes eigenlijk die geïsoleerd leefden, door ziektes gedecimeerd.
    Zuid-Afrika nu gaat dezelfde weg als indertijd Zimbabwe Rodesia, de boeren vermoord verbrand en gevlucht, het land braak.
    Negers zijn geen boeren het zijn jagers, verzamelaars en rovers en krijgers, als er iets verbouwd wordt gebeurt dat door vrouwen, net als het brouwen van bier, waar ze ook geen zin an hebben.
    Het vooruitzicht voor Zuid-Afrika is dus hongersnood, en de blanke westerse man om hulp vragen, dan wel de Chinezen die de boel rekoloniseren, opnieuw in cultuur brengen dus.