DE WERELD NU

Een negerkoning en een herinneringskunstwerk in Hengelo

Hengelo

Hengelo heeft een multikul monument met een opmerkelijke voorgeschiedenis. Frans Groenendijk verbaasde zich.

In bedekte termen weliswaar, maar slechts vier jaar geleden schreef de Volkskrant nog over de hysterie van de ‘anti-racistische’ hetze tegen Astrid Lindgren. Een hetze die gevoerd werd vanwege de zeer anti-autoritaire Pipi Langkous. Een paar maanden geleden onthulde de gemeente Hengelo een soort monumentje voor het spiegelbeeld van die steen des aanstoots: de negerkoning.

Een – zorgwekkend – citaat uit dat stuk in de Volkskrant:

Een ander veelgehoord bezwaar: de in 2002 overleden Lindgren zou zich omdraaien in haar graf vanwege deze bewerkingen. Een verwijt dat de omroep zelf overigens tegenspreekt. Lindgren gaf in de jaren zeventig immers aan dat het verhaal over een witte man die aankomt op een eiland en daar direct koning wordt, bij nader inzien toch ietwat bizar overkomt.

Dàt komt bizar over? In een verhaal voor kinderen? Over een meisje – geen jongen hè!, maar een meisje, in een boek dat geschreven werd in de jaren veertig – die een paard boven haar hoofd kan tillen… Een meisje dat de leiding heeft over een schip met kanonnen op drie dekken, op weg om haar vader te gaan bevrijden uit gevangenschap bij piraten. Ze weet van zijn gevangenschap dankzij haar glazen bol… Ja, een blanke negerkoning, dàt is echt te bizar voor in een kinderboek.

Hoe een zwarte man Nederland leerde tandenpoetsen
Het verhaal over Joseph Sylvester vormt een zinsbegoochelend spiegelbeeld van die verontwaardiging over een karikaturale figuur uit een even feministisch als anti-autoritair kinderboek. Meneer Sylvester heeft echt bestaan. Historiek is, naar eigen zeggen een online geschiedenismagazine voor een breed publiek.

Twee jaar geleden schreef ene Frank Krake daarin een zeer uitgebreide aanprijzing van zijn eigen (!) boek over deze meneer, die de bijnaam ‘Menthol’ verkreeg. Verbijsterende subtitel van zowel boek als aanprijzing in dat magazine: Hoe een zwarte man Nederland leerde tandenpoetsen. Deze man was namelijk handelsreiziger. Onder andere in tandpasta.

  • Overheersende indruk van dat boek: Nederlanders reageerden met grote verbazing op het verschijnen van een heuse neger. Wel grote verbazing maar eigenlijk géén racisme!
  • Overheersende indruk van de man zelf: niet dom, met gevoel voor humor èn commercie. Meneer Sylvester huwde met de dochter van bakker Borchert: Roosje.

En Hengelo kent nu dus een herdenkingsbankje voor dit stel. Initiatief ervoor komt van de gesubsidieerde ‘anti-racisme’ club ‘Artikel 1’… Het dagblad Tubantia schreef erover. Vreemd: google geeft diverse links naar artikelen in Tubantia over ‘Menthol en Roosje’, die niet meer werken. Onder andere deze: Selfie maken in Hengelo met Menthol en Roosje. Het bankje is gemaakt door kunstenaar Carel Lanters in opdracht van de Fuldauer stichting. De webstek van deze stichting meldt dat ze ‘helpt Hengelo helpen’ .

In katzwijm voor de eerste neger, die in Nederland een blanke vrouw trouwde… Met omvolking’ of die geschifte graaf Kalergi heeft dit weinig te maken. Met rubbing their noses in diversity des te meer, ook al verklaarde de klokkenluider-tegen-zijn-zin, Andrew Neather, dat de mensen die hier achter zaten, deugden:

There was no plot. I’ve worked closely with [Barbara] Roche and Jack Straw and they are both decent, honourable people whom I respect (not something I’d say for many politicians).

Deugen in Timmermans-stijl. Met of zonder een dosis oorlogsdreiging.