Van het geloof van kardinaal Simonis leerde ik toen ik van een gelovig familielid in 2002 een toespraak toegestuurd kreeg, die kardinaal Simonis gehouden had.

De titel was “hoe denkt de kerk over de maatschappelijke ontwikkelingen”. Ondanks die titel ging het niet echt over de maatschappelijke ontwikkelingen, maar over de kerk, of eigenlijk over het geloof van die kerk.

Wat mij opviel was hoe het door de kardinaal geformuleerde geloof, het gelovig weten zoals hij dit noemde, qua structuur leek op het weten van de Palestijnse betogers die in dat zelfde jaar te keer gingen in het centrum van Amsterdam en daar een man met een keppeltje op achtervolgden tot hij zijn toevlucht vond in Krasnapolsky.

Ook zij wisten iets met ‘gelovig weten’, namelijk dat alle onheil in de wereld veroorzaakt wordt door het jodendom.

Als zich feiten voordoen die met dit weten in strijd komen dan is er altijd een weg te vinden om deze feiten een plaats te geven op een hoger niveau van waarheid.

Het helpt kennelijk om gelovig weten te formuleren in wollige zinnen en met referentie aan gebeurtenissen op hun meest abstracte en meerzijdig interpretabele niveau.

Van 11 september, wat toen nog heel kort geleden was, werd niet meer gezegd dan dat het belangrijk was en gevolgen zou hebben, we wisten nog niet welke. De oecumene diende uitgebreid te worden naar de islam. De multiculturele samenleving was onherroepelijk geworden. De dialoog was onafwendbaar en de oproep daartoe indrukwekkend.

Toen in zijn rede de regeringspolitiek aan de orde werd gesteld en bekritiseerd, werd het niveau niet veel concreter. Grotere solidariteit, meer rechtvaardigheid, dat soort gemeenplaatsen. Terrorisme: het vraagt om inbedding in een beschaving van de liefde. Wat daar precies mee bedoeld werd, ik weet het niet.

Kort samengevat zei hij over de politiek: ‘Ondernemers ondermijnen de waarden in de samenleving en geven met hun hebzucht het verkeerde voorbeeld aan gewone mensen. De zondagsrust moet behouden blijven.’

Simonis had het kennelijk over het handjevol ondernemers dat als bestuurders van beursgenoteerde vennootschappen in staat is zichzelf opties en bonussen toe te kennen. Hij verwaarloosde bij zijn kritiek de 97 procent van de Nederlandse ondernemers die met hun eigen bedrijf bezig zijn en hard werken voor hun boterham. Meer dan alle politici en religieuze leiders zijn zij het die onze samenleving in stand houden.

Idem bij volksgezondheid: Het personeel in de gezondheidszorg verdient meer bezinningstijd en geen experimenten met embryo’s. Alsof daar de problemen liggen van de gezondheidszorg. Als je niets beters weet te vertellen hou dan je mond.

Het is afgelopen met het Nederlandse katholicisme. Wat er aan integere mensen over is heeft zich verzameld in een crypto- protestantse beweging die met de kerk van Rome nog maar zijdelings heeft te maken. Als je zo’n Simonis leest lijkt dat maar goed ook.

---

Dit artikel over het geloof van kardinaal Simonis verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.