DE WERELD NU

Wat is de strategie van Erdogan?

De nieuwe Turkse koers lijkt de EU in grote verwarring te zullen brengen. Ook de grote demonstratie van 30.000 Turken in Keulen vóór de politiek van Erdogan dit weekend speelt daarin een rol. Is hierin een logische aanpak te ontwaren? En zo ja, wat is dan de redenering er achter?

De Turkse druk op de EU is al langer groeiende voor haar wensen, maar afgelopen week lijkt zij opnieuw in een stroomversnelling belandt. De Turkse couppoging en de nasleep lijkt daarvoor eerder een excuus dan de achterliggende reden. Want dat de EU zou gaan steigeren bij de huidige Turkse ontwikkelingen was niet ingewikkeld te voorspellen. Dat moet men in Ankara begrepen hebben, zodat de extra druk nu weinig zoden aan de dijk kan zetten, tenzij er een factor in het spel is die tot nog toe buiten beschouwing is gebleven. Het geloof dat men Brussel vanuit Ankara in de tang had met die migratiedeal is daartoe naar mijn idee onvoldoende.

Die extra factor zou kunnen zijn, dat Erdogan de Turken wil voorbereiden op een EU-blokkade van de zo gewenste – en door Ankara al aan de Turkse bevolking beloofde – afschaffing van de visumplicht van Turken die naar EU-gebieden willen. Dat mogelijke lidmaatschap van de EU was al die tijd al iets dat in een verre toekomst leek te liggen, en kan dus geen factor zijn geweest. Maar de afschaffing van die visumplicht alleen lijkt te weinig belangrijk om op voet van oorlog met de EU te komen. En de huidige koers van Ankara riekt daar naar.

Obama
De factor die naar mijn gevoel ontbreekt is die van de USA. Meer specifiek: de regering-Obama. Dat de USA een belangrijk, wellicht dè belangrijkste, propagandist van een EU-lidmaatschap van de EU is mag als bekend worden verondersteld. Maar wat gebeurt er als Donald Trump in november tot president gekozen wordt? Trump lijkt Turkije – en zeker het islamisme dat Erdogan voorstaat – weinig gunstig gezind. Het is alleszins mogelijk dat de regering-Erdogan daarop nu voorsorteert.

Dat Donald Trump in november zal winnen van Hillary Clinton lijkt zoals de zaken nu liggen waarschijnlijker dan het omgekeerde. Dat zal men in Ankara ook beseffen. Ook de druk op de regering-Obama lijkt de laatste tijd door Turkije te worden opgevoerd – door de schijn te wekken dat het land wellicht de NATO zou kunnen verlaten ten faveure van een aansluiting bij de Russisch-Chinese as. De Amerikaanse strategen zouden dat als een ernstige klap voor de Amerikaanse strategie in het MO beschouwen. Of het dat ook is is een tweede, maar dat doet er hierbij niet zozeer toe. Elke defectie vanuit de NATO naar Rusland is een klap die het prestige van de USA zal aantasten.

Rusland
Resteert de vraag: is het in Russisch belang om dit aan te moedigen? Op korte termijn zeker. Niet alleen de klap voor het prestige van Obama lijkt in het belang van Rusland, maar het zou het NATO-wapengekletter in Oost-Europa degraderen tot het lawaai uit de kinderkamer. Het is onmiskenbaar dat de NATO tegen een oorlogsdreiging aan opereerde het afgelopen jaar. De defectie van wat men altijd de zuidflank van de NATO noemde vereist een volledige nieuwe strategische herevaluatie binnen de NATO. Daarmee is men tenminste wel een jaartje zoet.

Op de langere termijn is dit voor Rusland echter evenmin interessant. Turkije als bondgenoot is voor de Russen even begerenswaardig als de Italianen als Duits bondgenoot in WO1. Als Turkije de NATO verlaten zou, is wat de Russen betreft een belangrijk doel bereikt. Een volledige wisseling van loyaliteit van Turkije is niet zo vreselijk begerenswaardig voor Putin c.s., aangezien de toestanden die dat geven zou Rusland eerder problemen geven dan dat ze strategische doelen zou realiseren.

Maar met een mogelijke president Trump aan het hoofd van de USA is het niet ondenkbaar dat deze met Putin overeen zou kunnen komen Turkije te neutraliseren – in ruil voor afzien van een volledige Turks-Russiche alliantie. Daarmee zou de ergste angst van Turkije uitkomen, aangezien haar ambities dan door beide grootmachten worden gekortwiekt, en dit haar rol in het MO voorlopig onmogelijk zou maken.

Turks belang in EU
Maar indien Erdogan vóór die tijd een binding met de EU tot stand zou kunnen brengen, dan is president Trump niet langer in de gelegenheid Turkse manoeuvres tegen te houden. Dat zouden de Europeanen niet accepteren.

Dit scenario staat of valt met een diplomatieke capitulatie van de EU voor de Turkse druk. Het zou een wilde gok kunnen blijken, maar de machtsgreep door Erdogan in Turkije zal de verhoudingen in de oostelijke helft van de Middellandse Zee hoe dan ook sterk veranderen. Anders dan de Turkse generaals die zichzelf altijd als hoeders van de nalatenschap van Atatürk zagen, is Erdogan er niet de man naar de macht weer in te leveren door een volledige terugkeer naar democratie als het land tot rust gekomen is. Maar de vestiging van een sultanaat-Erdogan kan evenmin zonder gevolgen blijven voor de verhoudingen binnen de NATO. Tenzij Erdogan voordat de EU hem tegenhoudt zich binnen zou weten te dringen in de machtsstructuren van de EU.

Een vinger, een teen, tussen de deur in Brussel zou voor hem voldoende kunnen blijken om niet uiteindelijk te worden verpletterd tussen de USA en Rusland die weinig op zullen hebben met een onafhankelijke derde speler bij hun spelletjes in het MO en om de wereldmacht.

9 reacties

  1. carthago schreef:

    Door de oorlog in Syrië op te voeren met is dacht erdogan de Koerden en assad tegelijkertijd te kunnen elimineren. Dat is volstrekt mislukt en de Koerden krijgen met “hulp” van de VS daarintegen een grotere corridor langs de Turkse grens, tot aan de middellandse zee, een grotere afgang voor erdogan is bijna niet mogelijk. Ik vermoed dat een burgeroorlog in turkije met eventuele afsplitsing van Oost Turkije, kurdistan dus, het enige is wat erdogan nog bezighoudt, deal of geen deal met de Eussr. Tevens is de oproep aan de erdoganadepten in Europa alvast een voorproefje voor komende chantage en zelfs bedreiging.

  2. - schreef:

    Hoe rationeel is Erdogan? Ik meende dat hij gelooft dat hij door Allah is aangewezen om Turkije weer groot te maken ofzo. Kunnen we er wel van uit gaan dat hij echt strategisch op deze manier denkt?

  3. D. G. Neree schreef:

    Erdogan is er gek genoeg voor om een invasie van Europa te contempleren. Zijn vijfde colonne is al binnen de grenzen. Aangezien hij ziet dat onze regeringsleiders slappe dweilen zijn en de EU zelf machteloos is (geen leger of politiemacht), staat in feite de deur wijd open en de rode loper uitgerold.
    Mocht er verder vanuit de andere import-bevolkingsgroepen de pleuris uitbreken, de vluchtelingenstroom niet gestopt worden en de Turken vrij naar Europa kunnen komen, dan is Europa grotendeels verloren en zeker als eenheid.

    De zuivering die hij nu aan het uitvoeren is mogelijk de voorbereiding hiervan. Anders zou hij niet zo drastisch huishouden onder zijn oppositie. Alle neuzen moeten dezelfde kant op staan en daar is hij nu mee bezig.

    Trump zal alles veranderen. Ik vraag me af of ‘the powers that be’ dat zullen toelaten. Ik raad hem een betere bescherming aan dan John F. Kennedy of Pim Fortuyn.

  4. Tommie schreef:

    Zelfs mensen uit zijn (voormalige) omgeving vermoedden een behoorlijk dosis paranoia in E’s denkvermogen. Zoiets kan ook tot hybris leiden, waar het nu naar uitziet.
    Wat niet wegneemt dat hij kan voorsorteren de presidentsverkiezingen van 8 november met Trump als winnaar. De invoering van het visumvrij reizen was eerst gesteld op eind mei. Het ultimatum met betrekking tot de eis van visumvrij reizen is onlangs door de Turkse Min Buza Cavusoglu gesteld op ‘uiterlijk oktober’.

    Dus Europa: buitengrenzen potdicht en Frontex als echte grensbewaker.

  5. Kees Bruin schreef:

    Het zou natuurlijk fantastisch zijn als Turkije uit de NAVO ging en niet bij Rusland aansluiting vond, kortom als Erdogan geïsoleerd zou komen te staan. Voor Rusland is er ook weinig of geen eer aan Turkije te behalen: een oude, gezworen vijand van Rusland, onbetrouwbaar tot en met, en alleen uit op het realiseren van de imperiale, Osmaanse tropenkolder van sultan Erdogan. Daar kan nooit iets goeds uit voortkomen dus, noch voor de VS, noch voor Europa, noch voor Rusland. Erdogan moet ‘kalt gestelt’ worden, dat is de beste oplossing. ( Op één na, eigenlijk, maar dit ter zijde.)

  6. Kees Bruin schreef:

    @D.G. Neree 19:16 De suggestie in uw laatste alinea, nl dat Trump uit de weg geruimd zal worden, mocht hij tot president verkozen worden, lijkt me niet onwaarschijnlijk. Hij zou de eerste vermoorde president van de VS niet zijn, en vermoedelijk ook niet de laatste, tenslotte. Toen Ron Paul aan de voorrondes meedeed, was ik nog veel meer overtuigd van de gedachte dat hij een ‘ongeluk’ of een ‘hartaanval’ zou krijgen als hij ooit president zou worden. Zó volkomen tegengesteld aan de belangen van de wapenlobby, het Pentagon en de Israëllobby, dat je er vergif op kon innemen dat een president Paul gewoon niet geduld zou worden. Maar goed, zover kwam Paul niet, wat maar beter voor hem was ook. We zullen zien hoe het met Trump af gaat lopen. Als hij omgelegd wordt, zal het wel net als met Kennedy gaan: de feiten in een archief dat pas over 100 jaar geopend mag worden. Dat werk.

  7. D. G. Neree schreef:

    Kees Bruin, ik denk eerder voordat hij gekozen wordt, maar dit is speculatie.
    De vraag is dan hoe de bevolking zal reageren. Trump is nu de hoop van veel mensen dat het oligarchen kartel doorbroken zal worden. Hoe reageren de mensen als hun enige hoop uit de weg geruimd wordt en de door en door corrupte oorlogsmisdadigster Hillary op deze manier aan de macht komt?

  8. Cool Pete schreef:

    Erdogan’s strategie ?

    De bodem daarvan is: zo groot mogelijke Turk[meen]se macht, plus: soennitisch mohammedanisme. In Turkije, in West-Azie, in het Midden-Oosten en in Europa.
    Turkse macht + islamiseren.

    Zijn belangrijkste troef, inde hij zodra de dwaas: black muslim Obama verscheen en hij
    die in z’n zak kon steken. Daarna volgde de patiente moe Merkel en de rest van die
    verrotte en failliete “EU”-constructie.
    Het maakt hem niet uit, wat hij uit moet halen en ‘faken’:
    bom-aanslagen, coup’s, gefingeerde aanvallen door anderen, bedriegen Navo, massa-slachtingen, elke denkbare criticus gevangen zetten of ombrengen, chanteren “EU”,
    volks-massa’s opzwepen via de moskeeen, justitie+defensie+onderwijs naar zijn hand zetten, de democratische rechtstaat afschaffen, vele verkiezingen vervalsen, de Grondwet schenden / veranderen / afschaffen,enz, enz, enz.
    [ Overigens: vergeet Moe Erdogan niet ].

    DUS : EEN AL-MACHTS-STRATEGIE A LA HITLER.

  9. D. G. Neree schreef:

    We zien hier een land in een agressieve, imperialistisch-fascistische dictatuur veranderen en de westerse leiders weten ze niet waar te draaien om overal tussenuit te glibberen, alles te ontkennen en de verantwoordelijkheid als leiders van landen niet te hoeven nemen. Het is om te janken en het gaat ons binnenkort opbreken. Spijt me het te moeten zeggen.