De bekendmaking dat minister Ollongren studeert op de consequenties van een verkiezingsuitstel volgend jaar leidde tot woedende reacties. Terecht, maar er zijn vragen achter de vraag denkbaar.

Want de vraag waarover het vrijdag vooral ging is de democratische dispositie van minister Ollongren. Maar is dit alles? De reactie die kwam was voorspelbaar, en zelfs voor een empathisch gebrekkige actrice als Ollongren voorspelbaar. Wat politiek plaatsvinden zou zag je al doorschemeren door de manier waarop het voornemen van de minister werd aangekondigd:

Het is niet uitgesloten dat vanwege de Corona-crisis de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar worden uitgesteld.

Geen verrassingen in de reacties. Unanieme afkeuring. Aangezien dat verkiezingsuitstel tien maanden minstens verderop is, stond een furieuze reactie op dit moment reeds tevoren vast. Was het noodzakelijk dit zo aan te pakken? is mijn vraag.  De minister had eenvoudig een onderzoek kunnen gelasten naar de staat van kieslokalen door het land, aan kunnen dringen op eerste voorbereidingen voor eventuele extra veiligheid van het electoraat en daarover eventueel dit najaar verslag uitbrengen. Het woord verkiezingsuitstel had in het geheel niet hoeven vallen.

In plaats daarvan speken over verkiezingsuitstel is eigenlijk te gek om los te lopen; het woord had in het geheel niet hoeven vallen. Ook de rest van wat de minister naar de Kamer stuurde smeekte eenvoudig om boze reacties:

Minister Ollongren schrijft aan de Tweede Kamer dat er op dit moment geen enkele aanleiding is om te veronderstellen dat het organiseren van verkiezingen niet mogelijk is en dat het nu ook niet aan de orde is. Maar omdat met name de anderhalve meter afstand bij verkiezingen moeilijkheden zou kunnen opleveren, werkt ze op dit moment diverse scenario’s uit. Ze betrekt daarbij ook de Kiesraad.

Formeel is hiermee namelijk niets mis. De minister doet haar werk, zal haar partij hebben gezegd. Maar als vaker gezegd: een minister is tegenwoordig de publicitaire spreekbuis van zijn/haar departement. Ook dat is een reden om de te gebruiken woorden die naar het parlement gaan op een goudschaaltje te wegen. De door de minister gebruikte termen daarentegen doen echter eerder een uit de losse pols gedicteerd kattebelletje vermoeden. Zeker bij een minister die niet bekend staat om haar tact en empathisch vermogen is dat politiek levensgevaarlijk.

Je zou bijna gaan vermoeden dat de ambtenaren op BiZa de minister graag weer snel zouden zien verdwijnen. Gezien alle gestuntel van dit kabinet tot dusver zal de coalitie er veel aan gelegen zijn haar de eindstreep te laten halen, dus dat is pech voor de ambtenaren van BiZa. Haar kansen op het lijsttrekkerschap van haar partij zijn hiermee echter toch echt wel verkeken.

Het gekke waarover ik niemand heb gehoord tijdens de ophef dit weekend, is waarom de verkiezingen zouden moeten worden uitgesteld? De partij van Ollongren heeft tijdens de Corona-crisis weinig extra ingebracht, zodat haar ook niet veel te verwijten zal vallen bij NL2021. De eigen slechte stand in de peilingen ga je niet verbeteren door verkiezingsuitstel te bepleiten.

De enige partij die van uitstel plezier kan hebben is de VVD. Die partij staat nog steeds extra hoog in de peilingen, maar als de crisis voorbij is kan de partij van Rutte rekenen op kritisch onderzoek naar wat precies allemaal mis ging de afgelopen maanden. In de aanloop naar verkiezingen is dat voor alle andere partijen (behalve het CDA) vrij schieten, en daarom electoraal voor iedereen prettig. En een uitstel van maximaal een jaar biedt dan echt onvoldoende soelaas.

Alles wijst derhalve op een manoeuvre van Ollongren vijandig gezinde ambtenaren op BiZa, die poogden de minister in haar eigen mes te laten lopen. Want Ollongren tactloos? Nou en of!