DE WERELD NU

Verdwenen legitimiteit

legitimiteit

Onze overheid meent dat zij handelt uit naam van het volk en dat haar legitimiteit wordt bepaald door de wil van het volk. Maar het lijkt erop dat dit eerder mythe is dan werkelijkheid.

Legitimiteit van een overheid is de erkenning van haar rechtmatigheid en dat is als regel een beloning voor succes bij de oplossing van maatschappelijke problemen. Dat succes heeft onze overheid de laatste decennia niet meer[1]. Ze handhaaft zich omdat ze voor een deel van het volk onontbeerlijk is geworden[2]. Dat deel parasiteert op de overheid, zoals de overheid parasiteert op het productieve deel van de bevolking.

Het volk krijgt eens in de zoveel jaar de gelegenheid om te zeggen wat het vindt van het beleid. Het stuurt dan regelmatig de zittende regering naar huis, die dan door een andere wordt vervangen. Die vervangende regering is soms politiek soortgelijk, soms ook niet, maar ook dan vindt de vervanging plaats zonder dat er merkbaar veel verandert. De corrigerende invloed van het volk waar de legitimiteit op is gebaseerd is dus schijn en geen werkelijkheid.

Een nieuwe regering is in dit land weinig anders dan een nieuw uithangbord aan dezelfde winkel. Het is al lang geen regering meer door het volk, maar nu is er niet eens meer echte inspraak. Wat het volk wil komt alleen bij onverwachte gelegenheden en op ineffectieve manieren naar voren[3]. Dat de opiniepeilingen dit soort onverwachte uitspraken van de bevolking zo moeilijk kunnen voorspellen komt waarschijnlijk omdat men meestal bij een ondervraging een mening geeft die geacht wordt in overeenstemming te zijn met de heersende publieke opinie. Maar in het stemhokje kijkt en hoort er niemand mee, daar is het anders. Daarom is het zo belangrijk dat verkiezingen geheim blijven.


  1. Vanaf het eerste kabinet Lubbers hebben de achtereenvolgende kabinetten zich in plaats van met nieuw beleid in hoofdzaak met reparatie bezig gehouden, met bezuinigingen en herstel van bestaande en onsuccesvolle wetgeving. Dat dit een continu proces is geworden wijst erop dat het systeem als zodanig niet meer goed functioneert en op de helling zou moeten. Dat was in wezen wat Fortuijn betoogde, maar wat door de kabinetten Balkenende en helemaal natuurlijk door de eigen partij van Fortuijn onvoldoende is opgepakt.
  2. In Frankrijk is ongeveer de helft van de bevolking voor haar levensonderhoud direct of indirect van de overheid afhankelijk. In Nederland is dat minder maar niet zo heel veel minder.
  3. Bijvoorbeeld bij het referendum over de Europese grondwet.

Di artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

7 reacties

  1. D. G, Neree schreef:

    Zoals de zaken er op dit moment voorstaan, mag de kiezer eens in de 4 jaar maar voor 1 ding kiezen, namelijk het voor nog eens 4 jaar afschaffen van de democratie.

    Daar komt bij dat een simpele rekensom leert, dat de huidige coalitie slechts circa 40% van de bevolking vertegenwoordigt, waardoor deze regering geen mandaat heeft, feitelijk illegaal op het pluche zit en de oppositie gegijzeld is.

  2. D. G, Neree schreef:

    Dat wil dus zeggen dat of men nu wel of niet stemt, de democratie in ieder geval weer 4 jaar uitgeschakeld is.

    En wat de “volksvertegenwoordiging betreft: bij de gemeenteraadsverkiezingen is het helemaal naatje, aangezien daar maar 56% kwam stemmen. Wordt daarvan een 51% meerderheidsraad gevormd, dan vertegenwoordigt die raad slechts een kleine 30% van de inwoners van die (gemiddelde) gemeente.

    Bij Europese verkiezingen is de vertegenwoordiging dus helemaal een farce en een mandaat ten ene male onbestaand.

  3. Cool Pete schreef:

    Legitimiteit van de overheid, kan alleen gevolg zijn van de Grondwet.
    En de Grondwet wordt opgesteld door de soevereine burgers.

    Elke andere formulering, is foutief en gevaarlijk.

  4. Johan P schreef:

    Een deel van de oplossing zou er uit kunnen bestaan dat met het vervangen van de regeringspartijen ook een flink deel van de ambtenaren naar huis wordt gestuurd.
    Uiteindelijk is dat waar de echte macht zit.
    En ik blijf erbij dat men niet zijn leven lang voor de overheid zou mogen werken. Aan het werken voor de overheid zou een maximale termijn verbonden moeten zijn, op vrijwel alle niveaus.
    Koppel dat aan het idee dat men zich pas verkiesbaar kan stellen nadat men minimaal 5-10 jaar werkervaring in het commerciele bedrijfsleven heeft gehad, op minstens 2 niveaus, en als echte baan, dus niet als ‘diversiteitsadviseur’ etc en je komt al een heel eind

  5. Cool Pete schreef:

    @Johan P : daar vermeldt u een heel belangrijk punt:

    LIMIET VAN 2 TERMIJNEN [ van elk maximaal 4 jaar ] :
    en dat: landelijk, provinciaal, gemeentelijk, en in internationale organisaties :
    voor:
    – alle gekozen politici
    – voor alle benoemingen in openbare functies
    – voor alle beleids-ambtenaren
    – voor alle rechters

    In gewoon Nederlands:
    het noodzakelijke schonen van de gecorrumpeerde zittende machten.
    Om de democratische rechtstaat te redden.

  6. Pieter schreef:

    @Johan en Pete; daar wordt in de regering al 20 jaar over gepraat dankzij wijlen minister van binnenlandse zaken Ien Dales ( u weet wel, die van de uitspraak ‘een beetje integer bestaat niet’). Ik geloof niet dat er veel mee gebeurt is. Sterker, FTM kwam enige tij geleden met een treurigstemmend artikel over de geluksmachine voor Haagse topambtenaren:

    https://www.ftm.nl/artikelen/baantjescarroussel-abdtopconsult?share=1

  7. P. Eshuis schreef:

    Bij overheden en de daar werkenden – maar ook bij juristen – bepaalt het volgen van de juiste procedure(s) de legitimiteit. Inhoudelijk valide of niet, logisch of onlogisch, effectief of het doel voorbij schietend, doet voor hen niet ter zake.