Vanmorgen zag ik op Twitter een column langskomen van Seada Nourhussen, en besloot na het lezen van de eerste regels daar vanmiddag misschien iets over te schrijven.

De eerste indruk die ik er vanmorgen van had was een heel andere dan bij nauwkeurige lezing ontstond. Had ik het stuk direct in zijn geheel gelezen (geen tijd) dan had ik zeker niet geaarzeld of ik er over zou schrijven. Want het was een wat onbeholpen column in die zin dat de titel en het begin nogal geforceerd en gekunsteld op me overkwamen, en een anderee toon troffen ten opzichte van waarmee ze in het tweede deel kwam. Anderzijds was ik erg blij dat ze niet begon met een lofzang op ‘safe spaces’, want juist de Engelstalige term associeer ik teveel met afgedwongen afscheidingen binnen de openbare ruimte. En als ik Seada Nourhussen goed begrepen heb, vindt ze dat mensen die safe spaces op tijdelijke basis voor zichzelf moeten creëren. Er werd in ieder geval niet gerefereerd aan de eisen op een eigen ruimte op plekken waar voorheen iedereen komen mocht. Dat is een belangrijk onderscheid, en ik kan het daarmee alleen maar hartgrondig eens zijn.

Over hoe Engelstalige synoniemen voor Nederlandse woorden een geheel andere gevoelswaarde kunnen krijgen als groepen die gaan monopoliseren heb ik het verder een andere keer, het gaat me er vandaag om dit in een iets ander perspectief plaatsen. Met een veilige zone zoals mevrouw Nourhussen die beschreef heb ik zelf ervaring, zij het per ongeluk en al wat langer geleden. Tijdens mijn studententijd kwam ik soms op een driemaandelijks feestje van Surinaamse studenten waar verder vrijwel alleen Surinamers kwamen. Toen al viel me op hoe de atmosfeer en de manier van onderling contact verschilden van hoe zij zich in de dagelijkse omgang gedroegen. Meer ontspannen. Zoiets merk je pas goed als je er midden in verkeert.

In zekere zin was dat confronterend, maar als je er over nadenkt is het veel logischer dan niet. Je hebt kringen van mensen waarmee je bekend bent, dat varieert van naaste familie tot vage kennissen.  Maar ook in de wereld van onbekenden buiten je eigen kringetjes bestaan meer nuances dan we gewend zijn ons dagelijks te realiseren. Als je in het buitenland bent met een groep onbekenden en je hoort ergens Nederlands spreken heb je de neiging eerst eens met hen kennis te maken. De click is eenvoudiger, ook al zijn deze medelanders wellicht geen mensen waarmee je in Nederland contact zou maken. Het is in de gegeven situatie echter eenvoudiger, en dat maakt de barrière lager. Als je die groep onbekenden beter leert kennen zul je vaak merken dat die oorspronkelijke contacten snel verwateren ten gunste van mensen die meer overeenkomsten hebben met je eigen interesses. Of niet, maar er is dan een bewuster keuze gemaakt.

Wat ik maar zeggen wil, wat Nourhussen in haar column beschreef is een veel vaker voorkomend sociaal proces dan we ons toestaan te beseffen. De voorbeelden waarmee ze de ‘witte’ Nederlandse media om de oren sloeg werden zo de amusante terechtwijzingen die we te weinig horen. Ik ben met Seada Nourhussen eens dat bij emancipatie veilige zones zoals ze die beschreef essentieel kunnen zijn. Want juist als men die te vaak van de overheid eist maakt dat ze anders, minder productief. En het activeert territoriumgedrag. Dat wordt door emancipatie-voorstanders die er zelf niet goed over na hebben gedacht onvoldoende beseft, en ik vermoed dat het funest kan zijn voor de effectiviteit er van. Want natuurlijk hoeft integreren niet te betekenen dat iemand zichzelf helemaal verliezen moet. Mensen die op hun eigen wijze vasthouden aan hun eigen identiteit, en die vorm geven zonder anderen daarmee lastig te vallen, kun je niet hoog genoeg achten.