Over twee weken gaan nieuwe sancties in tegen China en Rusland, om diverse redenen. Deze week werden sancties tegen Iran doorgevoerd, en de EUI kreeg het dreigement van boetes voor haar bedrijven die de Amerikaanse sancties zouden negeren. Hoe terecht de meeste van die sancties in mijn optiek ook zijn: er dreigt hier iets mis te gaan.

Het probleem dat ik voorzie is dat de USA uiteindelijk zoveel landen en bedrijven in de ban doet, dat het zichzelf effectief van verdere wereldhandel uitsluit. De nu aangekondigde sancties tegen Rusland zouden om praktische redenen daarom wel eens een stap te ver kunnen blijken.

Het verhaal waarmee ik het probleem wil onderstrepen is dat van paus Innocentius III een heel machtige paus in de 12e eeuw. Een van zijn voorgangers had de Duitse keizer gedwongen hem op de knieën vergeving te vragen door hem in de ban te slaan. De ban was dus een heel zwaar middel, waarmee iemand feitelijk uit de christelijke gemeenschap werd gegooid. De keizer zag geen andere keus dan in Canossa vergeving te gaan vragen – iets dat de paus hem overigens niet weigeren kon.

Maar de pausen hadden er van geleerd dat het een probaat middel was om mensen te dwingen naar hun wil. Dat dacht Innocentius III ook, althans. Door links en rechts tegensputteraars in de ban te slaan ontstond een situatie dat hij de facto bijna iedereen had ‘geband’. Effectief betekende dat dat hij zichzelf in de ban had gedaan.

Wat dat betreft dus dit advies aan president Trump en zijn adviseurs: stel prioriteiten en weet wie je wel en niet in de ban wilt slaan. Iran en wellicht handelstarieven aan China zijn al een grote inspanning. EU-bedrijven dwingen zich te houden naan de ban tegen Iran zal nog net gaan, wellicht. Maar door ook Rusland er (om de Skripal-zaak!!) aan toe te voegen ontstaat een lijst van gecreëerde tegenstanders waarmee je uiteindelijk de hele wereld verkondigd dat ze niet meer met de USA mogen handelen. En de USA verbieden zelf met de rest van de wereld te handelen zal een president niet geliefd maken. Er is een grens aan wat mogelijk is, die de grens van formele macht overstijgt. Wie dat niet beseft loopt het risico zichzelf belachelijk te maken.