DE WERELD NU

USA en Jemen: waarom?

Jemen

De USA begint opnieuw deel te nemen aan een oorlog waar ze feitelijk niets te zoeken heeft. Wat zou een goede reden zijn om zich in te laten met de ellende in Jemen?

Tijdens de Koude Oorlog was de belangrijkste reden om zich met lokale oorlogen in te laten meestal dat een bepaalde plek van strategisch belang was. Doordat de tegenstrever tijdens die episode vrijwel automatisch besloot de andere kant te gaan steunen, nam het aantal strategisch belangrijke plaatsen over de hele wereld navenant toe. Dat laat onverlet dat er desondanks op de wereldkaart wel degelijk een aantal heel belangrijke strategische plekken aan te wijzen valt, en Jemen bevat er daar één van.

De strategische plaatsen rond het Arabisch schiereiland hebben allemaal te maken met olie en het vervoer daarvan. De Straat van Hormuz wordt als een hoofdprijs gezien, maar dat is ook vanwege de formele Iraanse claim op die zeeweg. Het Suezkanaal is uit de aard der zaak zo mogelijk nog belangrijker, maar dat is vast in handen van een westersgezind regime. Maar Jemen ligt aan het andere einde van de doorgang waarvan het Suez-kanaal de poort tot de Middellandse Zee is. Al tegen het einde van de 19e eeuw wist men dat het bezit van Aden essentieel was voor de controle over de Bab al-Mandeb, en dus het Suez-kanaal. Het UK hield die stad dan ook stevig in handen.

Na de dekolonisatie en de onafhankelijkheid van India kreeg ook Jemen haar onafhankelijkheid, al viel het land prompt uiteen in Noord en Zuid-Jemen. In 1990 fuseerden deze beide staten tot het huidige Jemen. Maar de onrust in het land kwam eigenlijk nooit ten einde. Saudi-Arabië blijft een stevige vinger in de pap houden, tot groot ongenoegen van het sjiitische deel van de bevolking.

De opstand die een paar jaar terug de president uit hoofdstad Sana’a verjoeg wordt in de westerse pers altijd maar weer gekarakteriseerd als een van opstandige stammen die strijden tegen het internationaal erkende gezag van Jemen. Dat klopt, maar het klopt ook niet. Wat hier bijvoorbeeld vreemd aan is, is dat het internationaal als goed gebruik werd gezien om rebellen die de regeringshoofdstad veroverden de nieuwe wettige regering vormden. In het geval van Jemen is dat blijkbaar niet gevolgd. De Houthi’s hebben Sana’a al in 2014 veroverd, maar de naar Saudi-Arabië gevluchte (soennitische) president wordt nog steeds als het wettige staatshoofd gezien. Dat is vreemd. Langzamerhand begint in het westen door te dringen dat de Jemenitische burgeroorlog eigenlijk vooral een gevecht van Saudische troepen tegen Houthi-opstandelingen is. Maar als je het zo vertaalt, zit je niet ver meer van de constatering dat Saudi-Arabië het naburige Jemen is binnengevallen teneinde een haar welgezinde regering te installeren. Als je daaraan toevoegt dat de Houthi’s door hun Iraanse geloofsgenoten worden gesteund blijkt de cirkel plotseling verrassend rond.

De strijd in Jemen heeft geen bindingen met de USA, afgezien van die strategische ligging van het land. Maar de rebellie van de Houthi’s is voor de Saudi’s bedreigend, en de verbetenheid van die oorlog tot nog toe laat zien dat het meer is dan een grensconflictje van beperkt belang. Wat is nu voor de USA de smoes om deel te gaan nemen? Een aanval op een Amerikaanse destroyer afgelopen week. Naar ik meen met mortieren. De vraag waarom een Amerikaans schip zo dicht bij actieve Houthi-rebellen kwam dat het met mortieren kon worden bestookt lijkt op dit moment een weinig populaire in de internationale pers, want de Amerikanen lijken het te gaan gebruiken als casus belli.

Niet alleen zijn de Saudi’s ondanks hun moderne wapentuig kennelijk niet in staat de Houthi’s er onder te krijgen, maar ook vindt de USA het nodig om haar bondgenoot met meer dan advies ter zijde te staan. Dat dat af koerst op een vreselijk slechte beurt in de internationale pers voor een president die veel te vroeg een Nobelprijs voor de Vrede kreeg neemt Obama klaarblijkelijk op de koop toe. Maar als je kijkt wat een brute wreedheid de Saudi’s in Jemen toepassen dan staan er toch wel wat vragen open.

Ter compensatie van het diplomatieke falen in de Syrische burgeroorlog wellicht? Op dit moment lijkt alles mogelijk als we het hebben over de Amerikaanse buitenlandse politiek.

3 reacties

  1. - schreef:

    Tegen Iran denk ik. Al weet ik niet precies wat nou het grote probleem tussen de VS en Iran is dat ze zo vijandig tegenover elkaar staan. Met Rusland snap ik dat dat de enige potentiële uitdager is, maar Iran?

  2. Who Cares schreef:

    Het is niet alleen een compensatie voor het verliezen in Syrie.
    Saoedi-Arabië is een belangrijke partner in het systeem van de petro-dollar.
    Jaren lang is er daarom een zeer bekwaam diplomaat toegewezen geweest aan het midden oosten om het evenwicht tuseen SA, Iran and Irak te bewaren met SA als de hoofdpartner (na Israëll) van de VS in het midden-oosten
    De overeenkomst tussen Iran en de rest van de wereld is door de Saoedis (en Israël) gezien als een trap in het gezicht door de VS.
    Daarna kwam er dat kleine geintje van een wet dat de nabestaanden van 9/11 de mogelijkheid zou geven om inwoners van SA of SA zelf aan te klagen.
    Dit zijn slechts twee recente (en grote) gebeurtenissen die SA het gevoel geven dat ze niet meer als partner gezien worden door de VS. De steun in Jemen kan dus gezien worden als compensatie.

  3. carthago schreef:

    Je hebt Rusland met Iran tegen de sauds met de VS lekker bezig in Syrië..De Turken zijn als van ouds de opportunisten daar tussen in. Als yemen valt met behulp van de iraniers, dan is de VS alweer een bruggehoofd kwijt en is de basis gelegd voor vernietiging van de petrodollar van de sauds en de VS. De saud kalief in Washington geeft niet om een oorlogje meer of minder in de zandbak, over een paar maanden is ie tenslotte toch vertrokken. Nu kan het nog.