DE WERELD NU

Staatsbelang is geen volksbelang – doch weinig politici willen dat zien

staatsbelang

Voor velen is staatsbelang identiek aan volksbelang. Die pretentie wordt door veel westerse politici nog steeds gehuldigd.

Na de Tweede Wereldoorlog ontstond in Europa vrij plotseling het idee dat een supranationale staat nationale identiteiten onderdrukken kan en moét. Dit werd snel een dogma: wie het ter discussie stelde was voortaan direct af. Politiek zien we de afgelopen 25 jaar dat dat een ondeugdelijke stellingname was, maar zelfs die onontkoombare conclusie poogt men te maskeren door het gebruik van het containerbegrip populisme. Want hoewel bij vrijwel alle populisten aandacht voor het volksbelang nadrukkelijk aanwezig is, is populisme desalniettemin niet identiek aan het propageren van een nationale identiteit en het behartigen van de belangen van de eigen bevolking.

De praktijk laat zien dat de tegenstelling staatsbelang versus volksbelang ouder is, wellicht zelfs veel ouder.[1] Dat het beeld diffuus is en per staat verschilt, heeft tot gevolg gehad dat deze ontwikkeling lang verborgen blijven kon. Maar het bestaan der EU maakt dat het niet langer te ontkennen valt. Vandaar ook de botsingen van de afgelopen 25 jaar tussen populisten die het volksbelang voorop stellen, en de etatisten en eurofederalisten die het staatsbelang hoger achten –  tegelijkertijd luidkeels bewerend dat het staatsbelang het volksbelang is.

Het valt mooi te illustreren met het nieuwe beleid van Japan.

In Japan werd sinds de Tweede Wereldoorlog – en feitelijk al veel, veel langer, het volksbelang met het staatsbelang geïdentificeerd door te pogen het van alle vreemde smetten vrij te houden. Vluchtelingen? Japan nam er soms een paar op, maar dan ook letterlijk niet meer dan een paar. Zelden meer dan tien per jaar. Dat zet geen zoden aan de dijk, maar dat was dan ook de bedoeling niet. Japan is voor moderne begrippen dan ook verbazingwekkend monocultureel, en voor alle niet-Japanners die u op straat ziet, geldt: slechts op bezoek. Al dan niet voor langere duur, maar desalniettemin: nooit voor vast.

Twee weken terug is Japan voorzichtig over stag gegaan. Want Japan vergrijst, en de staat zoekt nu andere middelen zichzelf te bestendigen dan door middel van het Japanse volk alleen. Er is een immigratiewet door het parlement geloodst om meer buitenlandse werknemers aan te trekken, zo meldde de Washington Post twee weken terug.

Japan’s parliament passed an immigration law Saturday that aims to attract 345,000 foreign workers over the next five years, seeking to plug gaps in the country’s rapidly shrinking and aging workforce.
Prime Minister Shinzo Abe’s government forced through the law despite protests from opposition parties that argued the legislation was vague and hastily drawn up. Critics also claim it fails to address the question of social inclusion and rights for foreign workers.

Japan was juist zo interessant omdat het land traditioneel niemand voor langere tijd toe liet. Maar het staatsbelang gaat nu voor. De teruglopende aantallen Japanners dwingen het staatsbelang immigratie toe te staan. Als dat heel gecontroleerd gebeurd is het wellicht voor de huidige Japanners inderdaad een oplossing? We gaan het zien.

Interessant is de discrepantie die nu groeit tussen staatsbelang en volksbelang. Het staatsbelang schreeuwt om meer mensen die de macht, aanzien en economische vitaliteit van de staat Japan ondersteunen en helpen verder uit te bouwen. Maar het volksbelang? Is dat gebaat bij een steeds machtiger wordend Japan, of is de huidige economie ruim voldoende blijvend te voorzien in de wensen en behoeften van het Japanse volk? Maar omdat een bevolking pas gaat reageren als de gevolgen van een fundamenteel nieuw beleid niet langer ontkend kunnen worden – met andere woorden: als het te laat is, is ook voor het Japanse volksbelang nu het aftellen begonnen.

De meeste politici neigen er toe etatistisch te redeneren dat volksbelang ook staatsbelang is. De vraag of die redenatie deugt wordt nooit gesteld. Maar een democratische samenleving zou dat wel dienen te vereisen. Ook al zou dat betekenen dat het belang van de politici zèlf daarmee wordt verminderd. Alleen eeuwige vooruitgang benodigt een voortgaande grote bemoeienis van politici. De zaak gaande houden is nu een maal simpeler, en dat idee is voor politici beangstigend.


  1. Staatsbelang en volksbelang gaan over het algemeen samen als de bevolking groeit. Als de bevolking af gaat nemen ontstaat een conflict, dat nooit als zodanig wordt benoemd, maar waar politici wel direct op menen te moeten reageren. Het is de directe reden voor de crisis in onze democratie, omdat het staatsbelang een deelbelang is, een elitebelang zo u wilt. Maar de elite regeert, en jaagt altijd primair het staatsbelang na.

5 reacties

  1. Voight-Kampff schreef:

    Natuurlijk jaagt de elite primair altijd het staatsbelang na, omdat het staatsbelang met het eigenbelang van de politici gepaard gaat.

    Hierin worden ze niet getemd door de grondwet omdat de grondwet niet door het volk is opgesteld (maar door de koning indertijd). Ook, de grondwet bevat geen ontbindingsclausule om van die clowns af te komen.

    Daar komt nog bij dat politieke partijen ongrondwettelijk zijn, om de eenvoudige reden dat dit fenomeen niet staat vermeld in de grondwet. Daarentegen zitten die illegale clans pontificaal in het parlement, zonder dat de politie binnenmarcheert, ingrijpt en ze arresteert.

    En Hannibal … wat is nu je conclusie van de overigens duidelijke analyse?

    Overigens, de staatsvorm is een ‘constitutionel parlementaire monarchie onder de wet’ (laatste alinea). Democratie is slechts een middel om de staatsvorm in stand te houden (geen doel op zich).

  2. Carthago schreef:

    Het lijkt mij dat staatsbelang en volksbelang niet naast elkaar kunnen bestaan.Het dienen van twee meesters nml ook niet .De ongekozen reptielen in jurassic brussel bewijzen het dagelijks.

  3. Johan P schreef:

    Hoewel Japan meer immigratie gaat toestaan is dat niet te vergelijken. Ze vragen heel specifieke kennis en stellen een behoorlijk aantal eisen.
    Onopgeleid? Dan kom je er echt niet voor in aanmerking om naar Japan te immigreren.
    Ook is er een buitengewoon strak gehandhaafd beleid dat men Japans moet leren lezen, scrhijven en spreken. Denk niet dat je naar Japan kunt gaan en gewoon je eigen taaltje kunt blijven gebruiken
    Je wordt ook verwacht de Japanse cultuur te accepteren. Wil je dat niet, dan zul je snel merken dat je verblijfsvergunning wordt ingetrokken.
    Maar zelfs als je aan alle voorwaarden voldoet dan zul je ALTIJD een buitenstaander blijven in de Japanse samenleving. Juist omdat die al zo ontzettend lang een homogene samenleving is waar men nog steeds trots is op de eigen identiteit is er een collectieve vorm van -op zijn minst- gereserveerdheid naar niet-Japanners.
    Overigens zijn Japanners, net als de meeste Aziaten, behoorlijk realistisch wat betreft ras. Ze zullen dan ook in eerste instantie immigranten werven onder andere Aziaten, dan blanken. De meeste Japanners hebben echt geen hoge dunk van zwarten en ook nu zullen die echt niet in noemenswaardige aantallen worden toegelaten.
    Japan legt de focus voor een goed deel op techniek om de problemen aan te pakken. Maar het zou me niet verbazen als er in een paar jaar een omslag komt waarin er een heel duidelijk beleid gaat komen dat is gebaseerd op het vormen van een gezin en krijgen van kinderen.

  4. Voight-Kampff schreef:

    En … Ik kan het ondertussen niet meer horen of lezen onze “democratische samenleving”, want dat is een onjuiste karakterisering.

    Wij zijn een ‘onderworpen samenleving’.

    Wat een poppenkast, Nederland.

  5. peter klein schreef:

    Nederland is deel van de EU, dat weer deel is van de VN, dat weer deel is van de NWO.
    #1984
    Is zelfs geen staatsbelang, want dat zou ‘soevereiniteit’ moeten zijn. Heeft ze allang opgegeven