Diverse partijen in de Kamer kondigden gisteren aan de rechtsbescherming te gaan vergroten door haar te verminderen. Het graf van Orwell wordt zo nog eens een bron van permanente gratis energie, met al dat gedraai binnenin zijn graf.

Gisteren schoof er in stilte een bericht langs dat me de haren te berge deed rijzen wat betreft het democratisch en intellectueel benul bij de politieke Regentenpartijen. In plaats van dat gevaarlijke verenigingen pas na een gang naar de rechter kunnen worden verboden, wil men de procedure omdraaien. Voortaan zou de minister een vereniging moeten kunnen verbieden, wat de rechter daarna weer kan terugdraaien. Dit ‘rechtsbescherming’ noemen is werkelijk de omgekeerde wereld.

Verschillende partijen in de Tweede Kamer dienen een initiatiefwet in om zogeheten outlaw motorcycle gangs harder aan te pakken. De PvdA werkte er al langer aan. Met steun van de coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie en de SGP wordt de wet nu in consultatie gebracht, wat betekent dat iedereen er commentaar op kan leveren.
Volgens de partijen heeft 85 procent van de leden van zulke clubs een strafblad en ruim een derde is meer dan tien keer veroordeeld. “Hun voornaamste activiteiten zijn criminele afrekeningen, mishandelingen, drugshandel en het intimideren van burgemeesters”, zegt PvdA-Kamerlid Kuiken. “Ze mogen niet de baas zijn op straat.”

Het is de omgekeerde wereld omdat het de bewijslast omdraait. Als dit doorgaat moeten verenigingen bij de rechter kunnen verantwoorden waarom zij niet verboden zouden moeten worden. Dat is pas een aantasting van de rechtsbescherming.

Wat uit deze hele aanpak spreekt is een frustratie met de trage molens van het recht. Nu kan ik me dat met betrekking tot motorclubs goed voorstellen, maar het verhaal deugt niet. De belangrijkste reden dat rechters die clubs niet verbieden willen, is dat zij wettelijk rechtspersonen zijn, van wie bewezen moet worden dat zij op eigen kracht en uit de aard der vereniging crimineel of staatsgevaarlijk zijn. Dat de doelstellingen van een club niet in overeenstemming zijn met wat de staat wenselijk acht. Dat dat in het geheel niet meevalt heeft de praktijk al bewezen, en wie even logisch nadenkt beseft dat dat niet vreemd is.

Justitie heeft in het verleden een aantal keren tevergeefs geprobeerd motorbendes als de Hell’s Angels te verbieden. De rechtbank wees zo’n verzoek verschillende keren af.

Wel past het in het beleid om horeca waar zich ongewenste elementen verzamelen te sluiten. Burgemeesters doen dat als noodoplossing geregeld – maar zij hebben het excuus dat als de eigenaar van een gelegenheid niet in staat blijkt zijn clientèle te controleren, sluiting hem daarbij helpt. En er is altijd het argument van directe bestuurlijke noodzakelijkheid vanwege de omwonenden.

Op dat laatste punt faalt de argumentatie voor deze wet direct al: het lokaal van een overlastgevende vereniging kan nu dus al worden gesloten – het verbieden van de vereniging dient dan geen extra doel. Staatsgevaarlijkheid van motorclubs zie ik ook niet direct. Wat men wil is het kunnen aanpakken van groepen die in gezamenlijkheid onrecht begaan. Toon Kasdorp heeft daarover eerder in een iets andere context al diverse behartigenswaardige dingen gezegd.

Wat de zaak namelijk nog eens heel anders maken zou, is als de minister plotseling politieke partijen zou gaan verbieden. Dat mag dan niet de bedoeling zijn, maar het wordt op deze wijze mede aan de ministeriële bevoegdheden toegevoegd. Want ongelukkig genoeg is het juridische onderscheid tussen motorclubs en politiek partijen niet te maken: beiden zijn over het algemeen verenigingen in de zin der wet. Maar deze wetgeving zou ook op hen kunnen worden toegepast, en alleen daarom al is zij zeer zeer, zeer onwenselijk.

Wat ook nog een belletje deed rinkelen was de manier waarop de NOS dit verhaal gisteren aan de mens poogde te brengen. De inleiding stelde:

De minister voor Rechtsbescherming moet de bevoegdheid krijgen om criminele motorclubs per direct te verbieden. Dat wil een groot deel van de Tweede Kamer. Nu kan zo’n verbod alleen na een rechterlijke uitspraak.

Alleen: er bestaat geen minister voor Rechtsbescherming. In Nederland hebben we een minister voor Veiligheid & Justitie (of andersom, men draait wel eens). Door dit op klassiek-agitproppiaanse wijze te presenteren als een verbetering in plaats van een gevaarlijke ontwikkeling laat de NOS niet alleen zien dat zij voorstander is van dit plan, maar ook dat zij met rechtsbescherming niet te vertrouwen is.

Maar dat wisten we al.