Dat Keklik Yucel de ruimte kreeg om energie aan wettelijk afdwingen van gelijke beloning te besteden is veelzeggend voor de toestand van de PvdA.

Gisteren bekritiseerde Hannibal in Sommigen zijn gelijker en Sommigen zijn gelijker – ongewenste gevolgen het initiatief van Keklik Yucel om gelijke beloning voor man en vrouw wettelijk te regelen door de wet op de ondernemingsraden te wijzigen. Alleen al dat mevrouw Yucel de ruimte kreeg en nam om hier haar energie aan te besteden is veelzeggend voor de toestand van de PvdA. Als ik goed geïnformeerd ben zou zij zich vooral kritisch bezig willen houden met migratie, integratie en dergelijke. Daar hoor je echter weinig tot niets over. Dus dan maar deze afgezaagde keutel. Alsof er niets belangrijkers te doen is. Bijvoorbeeld over migratie.

Helaas zie ik in Hannibals kritiek niets van deze politiek relevante observatie terug. Een vreemde draai in “Sommigen…” is dat er enerzijds sympathie is voor het idee van de gelijke beloning, anderzijds het ontstaan van die ongelijkheid wordt verdedigd met een “als de beloning in de eerste plaats een kwestie van onderhandelen is, en mannen blijken daarin structureel effectiever dan vrouwen”. Ik heb sympathie voor minder ongelijkheid in beloning, maar het lijkt me dat er veel grotere en onrechtvaardiger verschillen bestaan dan die tussen mannen en vrouwen die precies het zelfde werk doen. Volgens veel onderzoek valt dat ook reuze mee. Terzijde: dit toont op weer een andere wijze de totale onmacht van de PvdA om zelfs maar te overdenken hoe zij ooit weer politiek relevant zou kunnen worden.

Onderhandelingsvaardigheid als argument voor het ontstaan en voortbestaan van deze ongelijkheid is lachwekkend. Degenen die aan de andere kant van de onderhandelingstafel zitten zullen in het algemeen nog iets meer doorkneed zijn in dat vak dan de man die meent goede argumenten naar voren te brengen om meer te mogen verdienen dan zijn (vrouwelijke) collega. Belangrijker is dat in grotere organisaties de bevordering naar meer beloning een automatisme is dat wordt afgedekt met grotendeels gestandaardiseerde beoordelingsprocedures. Voor zover daar onterechte ongelijkheid uit voortvloeit zit dat min of meer ingebakken in die procedures.

Al deze overwegingen houden ons echter weg van de kern van de zaak. Dat is in de eerste plaats dat deze gedifferentieerde ongelijkheid een onderdeel is van het machtsmechanisme waarmee de werknemer (en de mens in het algemeen) gedisciplineerd wordt. In de eerste plaats door hem als individu te scheiden van zijn collega’s door hem een aparte waardering te geven. Dat dit zo werkt is niet alleen boze opzet van de boven ons gestelden, maar tevens een gevolg van dat mensen inderdaad verschillend zijn. Zo is de werkgever die werknemers aan zich wil binden geneigd om dat onder andere met een hogere beloning te doen. Wellicht is het de ervaring van de gemiddelde werkgever dat vrouwen daar minder gevoelig voor zijn. Bijvoorbeeld omdat ze niet alleen zwanger worden maar daarna ook nog voor het moederschap kiezen. Overigens een volstrekt legitieme en zelfs aan te moedigen keuze. Die langs andere weg wel eens wat beter beloond zou mogen worden.