Tijdens de maanden voorafgaand aan verkiezingen wordt je werkelijk dood gegooid met nieuws dat meer politiek dan anders van aard is. Maar meestal is het wel degelijk fakenews, omdat het vol manipulatie zit.

IN het kader van de campagne van Regentenpartij en media dat de komende verkiezingen vooral over de economie gaan, kwam de NOS vandaag met het bericht dat de Gasunie te duur is:

De tarieven voor de levering van gas gaan omlaag. De Gasunie moet van de toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) zijn tarieven verlagen.
Gasunie verdient nu jaarlijks ruim 1 miljard euro met het transport van gas. Dat bedrag wordt stapsgewijs verlaagd naar 800 miljoen euro. Volgens de toezichthouder presteren andere Europese gastransportbedrijven beter dan Gasunie en rekende het bedrijf de afgelopen jaren te veel kosten.

Sluw. Voor veel mensen is het verschil tussen ACM en ministerie arbitrair – als ze er al over nadenken. Het lijkt er voor de argeloze toeschouwer dus op dat de zittende politiek dit weer eens netjes heeft gedaan, die afzetters van de Gasunie een spaak in het stelende wiel te steken.

Niet is minder waar.

De Gasunie is deels eigendom van de staat, en dat betekent dat de ingeboekte winst gehaald moet worden. Als dat niet via de kosten voor het gastransport gebeurt, dan fabriceert men voor komend jaar wel een wijziging in de belastingtarieven voor energie. Moeten we niet immers allemaal meebetalen aan het redden van de Aarde en het milieu, opdat onze kinderen in een ­CO₂-vrije wereld leven kunnen? Nou dan!

Dan krijg je dus dit:

Hoeveel de consument minder gaat betalen, wordt in het voorjaar vastgesteld. Transport van gas maakt ongeveer eenvijfde uit van de totale gasrekening.

U wordt een verlaging van uw gasrekening in het vooruitzicht gesteld, die op geen enkele wijze realistisch is. Het is een beetje zoals kleine ondernemers in studentensteden voor extra diensten vroeger studenten lokten met extra studentenkortingen: je berekende eerst een opslag van 20% op de prijs die je normaal hanteerde, en beloofde vervolgens 10% korting op die prijs. Waarna beide partijen tevreden huiswaarts keerden, en het de ondernemers gerust stelde dat die studenten toch minder van het leven begrepen dan zijzelf. Ergo, wat de overheid u hier met de ene hand toeschuift, zal zij met de andere weer terug halen, en vermoedelijk met rente.

Een aardige illustratie van deze manier van denken? Het verkiezingsprogramma van GroenLinks werd door het CPB goedgekeurd omdat het de lasten voor de burger niet zwaarder maakte dan andere partijen, en het ondanks de forse voorgestelde uitgaven toch nog in evenwicht was. Dat klopte, en was daarmee een perfect voorbeeld van wat ik daarover vorige week al schreef. De GroenLinkse knutselaars wisten welke knoppen in het CPB-model geld opleveren, maar niet in het eindresultaat terug komen. En aangezien een internationale verhoging van de olieprijs (en daarmee de gasprijs) niet kon worden voorspeld, verhoogden zij in hun voorstel de energiebelastingen. Die worden namelijk (door het CPB!) niet beschouwd als lastenverzwaring, want men gaat er in de modellen nogal naïef van uit dat die altijd op ongeveer hetzelfde niveau zullen blijven.

Vandaar ook het misbaar van de (jaloerse) PvdA vorige week, dat GL vals speelde. Geheel correct overigens, maar dankzij de PvdA en haar angehauchten zijn de strapatsen van de belastingdienst en andere overheidsdiensten uitgezonderd van inflatiecijfers. Dergelijke veranderingen zouden de inflatie niet beïnvloeden? Dat is alleen waar als ze constant zouden zijn. Terwijl er in Nederland altijd aan gesleuteld wordt, door progressieve partijen meestal naar boven.

Dat de Gasunie te duur is? Aangezien het gas geacht wordt van alle Nederlanders te zijn, lijkt dat me evident. Maar dat betekent niet dat een verlaging van de gasprijs iets is om over te juichen. De dalende olieprijzen van vorig jaar werden al direct gecompenseerd met hogere energiebelastingen. Als u voor de overheid juichen wilt, kunt u beter op Prinsjesdag Den Haag bezoeken en wuiven naar de koets.