DE WERELD NU

Passend onderwijs? Dat is iets voor politici

onderwijs, lerarentekort grote steden, Passend onderwijs, Theodore Dalrymple

Gisteren publiceerde de Kinderombudsvrouw over passend onderwijs. En toonde en passant de politiek niet voor de voeten te willen lopen.

Dat Kinderombudsvrouw Kalverboer bij diverse gelegenheden het afgelopen half jaar zich met politieke aangelegenheden bemoeide zal mogelijk onderdeel van haar taakomschrijving zijn, maar gisteren zakte ze in dat opzicht door het ijs door die bemoeienis juist na te laten.

Want de voorkeur van Kalverboer zou geen rol mogen spelen in wat ze te berde brengt, maar dat dit ditmaal pertinent het geval is is zonneklaar:

Passend onderwijs

In plaats van een lans te breken voor herstel van het speciaal onderwijs, dat eertijds met een ideologisch sausje overgoten door de PvdA om financiële redenen werd afgebroken, duwt Kalverboer door richting ‘inclusief’ onderwijs onder één dak.

Kinderen die op een gewone school extra hulp nodig hebben, krijgen die niet altijd, blijkt uit een onderzoek van de Kinderombudsvrouw onder 184 kinderen. (..) De Kinderombudsvrouw wil dat kinderen met passend onderwijs zoveel mogelijk op hun gewone school kunnen blijven

Een herkenbaar voorbeeld van geschifte ideologische overwegingen waar het onderwijs de afgelopen 50 jaar voortdurend mee is geplaagd..Die plaag kun je overigens met een woord kwalificeren: politiek. En dat is niet waarmee de ombudslieden zich bezig zouden moeten houden. Beter is het onderwijs er van al die politieke bemoeienis namelijk niet op geworden; je zegt zelfs geen woord teveel als je constateert dat wat we nog zien de zachtjes na smeulende restanten zijn van een ooit degelijk stelsel.

Weet zo’n ombudsmens veel? Blijkbaar niks:

Het gaat om kinderen met meervoudige of complexe ondersteuningsbehoeften, die passend onderwijs moeten krijgen. Maar ze zeggen dat docenten nog te weinig weten wat ze nodig hebben. Ook merken ze dat docenten niet veel tijd voor ze hebben en dat het in de klassen vaak onrustig is.
“Het pedagogisch klimaat, de sfeer en structuur schieten vaak tekort”, zegt Margrite Kalverboer in het NOS Radio 1 Journaal. “Leraren hebben onvoldoende kennis van wat er met hen aan de hand is.”

No shit. Precies waarvoor gewaarschuwd werd bij de afschaffing van het speciaal onderwijs. Maar het ombudsmens dramt nu dat er meer passend onderwijs moet worden ingebouwd voor meervoudige handicaps die nu te weinig aandacht krijgen? Het is misschien nieuw voor die Kalverboer, maar het resultaat van extra ingrepen in het gelijk-makend-wat-niet-gelijk-is-onderwijs dat ze bepleit laat zich raden – een verbod gewone kinderen normaal les te geven met een niveau en een aandacht die je verwachten mag. Maar wat je verwachten kùnt is een houding van: ‘die komen er wel…’ – maar niet genoeg aandacht.

Iedere minuut is er namelijk één, en intensieve en benodigde aandacht voor één lastig geval waarvoor een docent feitelijk ook niet is opgeleid, betekent een equivalent van 20 minuten contacttijd die niet aan de twintig klasgenoten kan worden besteed.

En dan kun je proberen staande te houden dat er meer geld naar die speciale gevallen moet, en dat ze toch in dezelfde klaslokalen moeten worden geholpen, maar dan blijf je nog steeds een nieuw speciaal onderwijs optuigen, maar veel minder efficiënt.

De Kinderombudsvrouw wil dat kinderen met passend onderwijs zoveel mogelijk op hun gewone school kunnen blijven. “Kinderen met een extra vraag zouden onder hetzelfde dak les moeten krijgen als kinderen die makkelijker door het leven gaan.” Ze wil dat minister Slob “gaat werken aan inclusief onderwijs”.

Als mensen als mevrouw Kalverboer zich eens zouden willen realiseren dat de wereld niet op hun ideologische overtuigingen is ingericht en daar ook niet geschikt voor is zouden we al een stuk verder zijn. Maar laat ik in dat verband geen grappen maken over speciaal onderwijs op maat – het is zo treurig genoeg. Dat wordt nog eens extra herkenbaar in de laatste alinea waarin de staatsomroep de heikele punten bijeen veegt. Ik loop ze al even kort langs:

De kritiek gaat specifiek over kinderen met meervoudige of complexe ondersteuningsbehoeften, over het algemeen zijn de ondervraagde kinderen redelijk tevreden over het passend onderwijs. Hebben leerlingen intensieve begeleiding nodig, dan kunnen ze naar een speciale school.

  • De kritiek gaat specifiek over kinderen met meervoudige of complexe ondersteuningsbehoeften? Dat zal best, maar daar alles in zo’n Brede Schoolklas  met elkaar te maken heeft houdt dat in dat ieder kind dat er zit er mee te maken krijgt!
  • Ondervraagde kinderen die redelijk tevreden zijn? Is dat relevant??? Kinderen willen buiten spelen en maar weinigen willen naar school.
  • Daarna volgt nog snel een botte leugen: leerlingen intensieve begeleiding nodig, dan kunnen ze naar een speciale school

Wat dat laatste betreft: zo wàs dat. En er bestaan nog steeds enige speciale scholen, maar om je kind daar op te krijgen valt niet mee. Sinds men halverwege de jaren negentig met het Brede School initiatief begon is het grootste deel van het speciaal onderwijs de facto wegbezuinigd. En daaraan wil de Kalverboerin niet tornen, terwijl een objectieve beschouwing van de magere resultaten hierboven al wijst in de richting van de noodzaak daartoe.

Al moet daar eerlijkheidshalve nog aan worden toegevoegd dat de instroom van potentieel kanslozen in Nederland sinds 1995 tot gevolg zou krijgen dat het Nederlandse onderwijs grosso modo in tweeën zou worden gedeeld. Meer inclusiviteit? In de praktijk zal het er op neerkomen dat de huidige scholen bastions van ongelijkheidsgedachten worden. Niets verdeelt zozeer als ideologische dwang waarvan je in de praktijk ziet dat het niet werkt, en ook niet werken kàn.


Er gaat veel mis in het onderwijs, en wij berichten er geregeld over. Vandaar dit dikke dossier op Veren of Lood.

22 reacties

  1. Stoner schreef:

    ik vermoed dat mvr kalverhoer ook speciaal onderwijs heeft genoten, wat een achterlijke varkenskop is dat mens. Inclusief werkt niet en hinder je de goede studenten mee. Ikzelf had ook verder kunnen leten maar kon het niet meer aan omdat ik gek werd van de simpele zielen die alles 5x uitgelegd moesten hebben terwijl dan iedereen die wel het niveau hadden maar duimpjes zaten te draaien.
    Terug dat speciaal onderwijs, beter voor de zwakkere maar belangrijker het is beter voor de normale student die met zijn intellect de kar moet gaan trekken voor half debiel nederland

  2. Karina schreef:

    Wat betreft jouw laatste alinea:
    Er zullen scholen vol met kinderen zijn die speciaal onderwijs nodig hebben bijkomen.
    Anders gezegd: islamitische scholen

  3. Stoner schreef:

    Daar doelde ik ook op met half debiel nederland 😉

  4. carthago schreef:

    Het gevolg van het eisen van geïntegreerd speciaal onderwijs op vooral basisscholen is ,dat nog meer onderwijzend personeel afbrandt en het voor gezien houdt.Vooral in de stedelijke islamghetto wijken ,maar dat is voor Kalverboerin natuurlijk een te grote olifant om aan te pakken .Het zou nml eens op kunnen vallen .

  5. Ian schreef:

    De opvoeding van kinderen is naar de school verplaatst. Basiskennis van taal, spreken en schrijven worden steeds problematischer. Dan hebben we het nog niet gehad over psychische en sociale omgangsproblemen bij kinderen.
    De meeste onderwijzers hebben inmiddels ook een database met gegevens wie ze moeten bellen als Sterre ziek wordt; op maandag oma, dinsdag de ex van mama, woensdag haar nieuwe vriendje, donderdag de buurvrouw en vrijdag mama zelf. Dan nog de hele lijst wat Sterre wel en niet mag eten, hoe je haar moet benaderen en aanspreken en welk pilletje ze wanneer moet slikken.
    Dan krijg je als onderwijzer ieder nieuw of gedurende het lesjaar nieuwe marsorders vanuit Den Haag hoe de lesinrichting dient plaats te vinden. Een normale schooldirecteur zou moeten zeggen “sodemieter maar eens gauw op met jullie gezeik” maar in Nederland zijn de meesten heel erg volgzaam. Voor de oudere onderwijzer is dit vrijwel niet meer bij te houden en de ene na de andere legt dan ook het loodje.
    De school is al decennia het speeltje van sociaal mislukte personen die als minister of beleidsmaker hun eigen stempel willen drukken en drammen op het onderwijs, maar inhoudelijk wordt het er allemaal niet beter op.
    Dát is waar Kalverboer zich druk om zou moeten maken.

  6. Stoner schreef:

    @ Ian 25 september 2020 om 11:02

    Dat is nu juist het probleem dat het onderwijs niet tegen den haag in gaat. De reden is wel duidelijk, het hele onderwijs is links

  7. BegrensEuropa! schreef:

    Er zijn delen van Nederland waar men van het passend onderwijs niet veel last heeft, maar dat wel niet zeggen dat het werkt. Er zijn ook delen waar het is uitgelopen op een ramp. Het probleem is dat het speciaal onderwijs steeds kostbaarder werd doordat assertieve ouders op die manier extra aandacht voor hun onderpresterende kinderen konden regelen. Een deel van die problemen kwam voort uit een vrijheid-blijheid mentaliteit, zowel bij de ouders als bij de, veelal, onderwijzeressen, de ‘bulstronks’ niet te na gesproken.Een ander, in aantallen geen onbelangrijk deel kwam door gewijzigde ideeen in de kinderpsychologie t.a.v. ADHD en dyslexie. De politiek is niet in staat dit op te lossen. De kinderombudsvrouw ook niet, omdat ze politieke blunders niet als zodanig herkent. Misschien een staatscommissie dan maar. Vergeet dan vooral Harm Beertema niet. Die zou het trouwens ook in zijn eentje kunnen, denk ik. Maar ja, draagvlak, hè? Of moet ik zeggen: cordon sanitaire?

  8. Thomas schreef:

    Ze kunnen beter op iedere school een isoleercel zetten voor ouders van een “moeilijk kind” als die verhaal komen halen en de leerkracht de huid vol schelden omdat die hun volidioot onheus”behandeld heeft. Dan kunnen ze die ouder daar een week op water en brood daar twee weken inzetten. Degenen die niet hanteerbaar zijn hebben vaak ouders die nog een stuk erger zijn. Leuk vak leerkracht maar wel voor iemands anders.

  9. Habar schreef:

    Hannibal schrijft meestal aardige stukjes waar ik me prima in kan vinden. Maar in dit artikel draaft hij aardig door. Inclusief onderwijs is een prima “ ideologie “, mits….
    In heel wat landen is inclusief onderwijs de standaard en functineert het prima. Onderzoeken wijzen dat uit, zoals bijvoorbeeld in Nieuw-Zeeland. Het probleem in ons land ten aanzien van passend onderwijs is gebaseerd op twee knelpunten: geld en kwaliteit. Wanneer er voldoende poen beschikbaar wordt gesteld om de juiste voorwaarden te creëren, bijvoorbeeld twee leerkrachten voor een groep met ondersteuning van klasse assistenten, dan is dat probleem opgelost. Daarnaast zal er een betere opleiding voor leerkrachten en onderwijs ondersteunend personeel gecreëerd moetenn worden. Op dit moment is de gemiddelde kwaliteit van onderwijsgevenden onder de maat. Of, zoals iemand met verstand van zaken, mij eens vertelde dat, wanneer men de kwaliteit van het basisonderwijs wil vergroten, men zal moeten beginnen met het ontslaan van de helft van het onderwijsend personeel… (zeg ik…36 jaren schooldirecteur geweest).

  10. BegrensEuropa! schreef:

    @Habar 25 september 2020 om 11:46 Uw oplossing is het ontslaan van de helft van het onderwijzend ‘personeel’. Voor een ‘schooldirecteur’ een nogal radicale oplossing. Met het huidige lerarentekort ook niet erg realistisch. Net zo min als twee leerkrachten voor een groep met ondersteuning van klasseNassistenten. Op die manier krijgen nog maar een kwart van alle basisschoolleerlingen in Nederland les. Ik neem aan dat uw reactie ironisch bedoeld is. Misschien kan iemand mij uitleggen wat er ironisch is aan het onderzoek uit Nieuw-Zeeland. Weet ik dat ook weer.

  11. Habar schreef:

    @BE. Onderzoeken zijn wat mij betreft niet ironisch. Wat betreft mijn opmerking over het personeel, natuurlijk snap ik dat dit niet realistisch is. Ik probeer er mee duidelijk te maken dat de kwaliteit can onderwijsgevenden omhoog moet. En dat is juist het probleem. In ons land kun je, hoe goed ook bedoeld, via MBO naar het HBO….
    Overigens, dichterbij zijn ook mooie voorbeelden van prima inclusief onderwijs. In Finland is dat bijvoorbeeld uitstekend geregeld.

  12. Stoner schreef:

    @ Habar 25 september 2020 om 12:32

    En hoe is het in zweden?
    Inclusief onderwijs zal idd werken in polen of hongarije. Ik denk dat u wel begrijpt waar ik op doel

  13. Habar schreef:

    @Stoner. Uiteraard begrijp ik wat je bedoelt. Zweden kende inderdaad prima inclusief onderwijs. Ik heb dat met eigen ogen mogen aanschouwen. Maar dat was 25 jaar geleden….en nog wel in Malmo ook…. Ik denk dat er natuurlijk wel het een en ander is veranderd, als u begrijpt wat ik bedoel…

  14. Stoner schreef:

    @ Habar 25 september 2020 om 13:33

    Dan zullen we het ook vast wel eens zijn dat inclusief onderwijs hier in NL niet meer gaat werken, iig niet totdat iedereen even dom is, want dan hebben de normale leerlingen geen last meer dat ze worden opgehouden in hun ontwikkeling ten gunste van de zwakkere. Als iedereen even dom is kunnen we ook niet meer spreken van inclusief onderwijs, want dan is het weer gewoon onderwijs, wat dan eigenlijk het oude speciaal onderwijs is.

  15. Raymond Peil schreef:

    Kinderombudsvrouw is gewoon een Melkertbaan met een mooi salaris, een ondersteunend bureau en wat dies meer zij. Afschaffen, dit nutteloze praat- en klaagbarak!!!

  16. nora schreef:

    Het onderwijs in Nederland is van een dergelijk laag niveau dat je je eerder zorgen zou moeten maken over gemiddeld- en boven gemiddeld intelligente kinderen, die ontzettend tekort gedaan worden bij het vergaren van kennis. Dood- en doodzonde.

  17. Meester Jan schreef:

    Wat een vermakelijke reacties plaatst u @Habar. Het Finse onderwijs verheerlijken? Ja doen ze leuk daar, maar wil je dat hier realiseren dan moet het onderwijsbudget minstens vertienvoudigd worden alsook het aantal leerkrachten, onderwijsassistenten en gebouwen. En ach, Finland en Nieuw Zeeland hebben toch wel een iets anders samengestelde populatie. Ik glimlach hier slechts om.
    De kwaliteit van onderwijsgevenden onder de maat? Leest u uw eigen tekst even kritisch terug a.u.b. en let op taalfouten…
    Aan die Kinderombudsvrouw ga ik slechts één woord vuilmaken: oliedom.

  18. Hans schreef:

    Mijn zoon zit op speciaal onderwijs en eerlijk gezegd wordt je daar niet blij van. 18 kinderen met allerlei problemen in 1 klas is een regelrechte ramp met vechtpartijen en pesterijen. Daarnaast is het niveau van lesgeven afgestemd op het zwakste kind. Dat betekend dat de kinderen die beter kunnen en het hard nodig hebben het niet krijgen. Mijn zoon heeft te maken met kinderen waarvan de ouders vaak ook allerlei sociale problemen, het is een verzamelplaats van ellende, achterstand en stress. Voor mijn zoon was het beter geweest als hij hier om de hoek naar school had kunnen blijven gaan. Nu is hij van school gestuurd, wordt opgehaald door een busje, daardoor heeft hij een stempel in de omgeving en wordt hij gepest.

  19. Ilse schreef:

    Passend onderwijs? Kan mij nog goed herinneren hoe het werd ingeluid. Scholen zouden zich gaan specialiseren in bepaalde problematiek en er zou een betere samenwerking komen met de buurtscholen. Na weer een groep acht met 30 leerlingen waarvan 8 leerlingen extra ondersteuning nodig hadden heb ik de overstap gemaakt naar het VSO.
    Hier kan ik onderwijs op maat geven. Met kleinere klassen en extra zorg is de overstap naar het PO zo gemaakt. Ondertussen aardig wat kennis vergaard op het PO en VSO. Geachte kinderombudsvrouw, uw verhaal vind ik een béétje kort door de bocht.

  20. carthago schreef:

    @Hans.Ouders bepalen zelf op welke basisschool hun kinderen komen ,niet de inspectie of schoolbestuur.

  21. Meester Jan schreef:

    @Ilse Passend onderwijs was vanaf het begin een ondoordacht en stompzinnig bezuinigingsgedrocht, bedacht door incapabele mensen die nooit verantwoording hoeven nemen voor hun falen. Scholen worden echter keihard afgerekend door de inspectie. Dankzij passend onderwijs én de jarenlange nullijn destijds zijn duizenden goede leerkrachten vertrokken uit het onderwijs. Klassen van 30+ zijn inderdaad normaal geworden. Onderwijs op maat in zo’n klas is slechts beperkt mogelijk en bijna een illusie te noemen. Ik hoop dat het VSO en SBO dit bespaard blijft.

  22. Stoner schreef:

    @ Hans 26 september 2020 om 09:07

    Rot voor uw zoon, maar op een “gewone” school zou hij het zwakste zijn en worden de “normale” leerlingen gehinderd in hun ontwikkeling door dat uw zoon alle aandacht nodig heeft.
    Dilemma……misschien dat thuis onderwijs een oplossing is. Dat is meer dan voldoende aangezien iemand die op speciaal onderwijs zit toch nooit geen hoogdravend baantje aankan.
    Klinkt hard maar helaas wel de realiteit, sorry.