DE WERELD NU

Nederlands vergeten oorlogen – de Banda-eilanden

Nederlands vergeten oorlogen

Tot de minder mooie verhalen over Nederlands vergeten oorlogen behoort de verovering van de Banda-eilanden door de VOC.

De verovering van de Banda-eilanden volgde direct op de vestiging en zekerstelling van Batavia, en begon eind 1620. Een vloot van 19 schepen met 1655 Europese soldaten en 286 Aziatische huurlingen vertrok onder leiding van Jan Pietersz Coen naar de eilanden. Zij arriveerden op 21 februari 1621 in Fort Nassau, het eerste VOC-fort dat op de Banda-eilanden werd gebouwd. De bezetting daarvan – 250 man, gesteund door 36 lokale scheepjes – voegde zich bij zijn strijdmacht. Uitgestuurde verkenners werden door de inheemse bevolking met kanonvuur (!) begroet, en een eerste landing werd afgeslagen ten koste van een VOC-dode en enige gewonden. Een week later was een complete invasie wel succesvol, en de bevolking vluchtte de heuvels in.

Nederlands vergeten oorlogen

De lokale heersers vroegen om vrede en zeiden alles toe dat Coen van hen eiste. Al snel (binnen een paar weken) begonnen echter nachtelijke aanvallen en een hervatting van de vijandelijkheden. Coen antwoordde met het vernietigen van kampongs en dwong de inlanders tot dwangarbeid voor de VOC. Ten minste 2500 van de bewoners kwamen in de er op volgende maanden om het leven, een deel van de overlevenden werd naar Batavia gedeporteerd – volgens Coen. Andere bronnen spreken van slechts 1000 overlevenden van een bevolking van 15.000, die deels ook vluchtte naar nabije eilanden die door de Engelsen werden beheerst. De Engelsen gaven die eilanden echter op bij de Vrede van Breda, dei in 1667 een einde maakte aan de Tweede Engelse oorlog.

Om de eilanden weer rendabel te maken voerde de VOC slaven en ook enige landverhuizers uit de rest van de Indonesische archipel, en zelfs uit India en China aan. Ook alle overblijvende lokale bewoners werden tot slaaf gemaakt; de produktie van nootmuskaat was een VOC-monopolie dat jaloers werd bewaakt. De oorspronkelijke bevolking van de Banda-eilanden bestond in 1681 nog maar uit zo’n 100 individuen, en jaarlijks werden 200 (Aziatische) slaven geïmporteerd om de productie gaande te houden, en de slavenpopulatie op 4000. Hetgeen inhoudt dat jaarlijks 5% van de slaven stierf.

Het monopolie op nootmuskaat bleef inderdaad de VOC toebehoren, zodat de Nederlandse keuken nog steeds een van de zeer weinige ter wereld is waar deze specerij intensief wordt gebruikt. Alleen in Nederland is de specerij eenvoudig in de supermarkt verkrijgbaar.


Eerdere afleveringen van deze onregelmatig verschijnende serie vindt u hier,

1 reactie

  1. Philippine schreef:

    !