DE WERELD NU

Macron’s patriottisme versus nationalisme. Een valse tegenstelling?

Macron

Bij de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog in Parijs gebruikte president Macron de tegenstelling tussen patriottisme en nationalisme.

Patriottisme zou behoren bij het verdedigen van de waardegemeenschap, terwijl nationalisme voort zou komen uit het opkomen voor het eigenbelang.

In de media werd juist dit deel van de rede van Macron opgepikt en gingen daar stemmen op dat hij met die tegenstelling Trump op het oog had. Die veronderstelling kan grond hebben. Maar ook Europa heeft te maken met het opkomende ‘nationalisme’ in eigen gelederen. Ook Frankrijk. De partij van Marie Le Pen is volgens de laatste polls op dit ogenblik bijvoorbeeld de grootste partij in Frankrijk.

Europa (eigenlijk West-Europa) kan het op dit ogenblik niet zo goed vinden met het Amerika van Trump. Trump is de vijand van Brussel en de Europese media dragen dat beeld uit. Het niet zo volgzame Oost-Europa is ook een vijand van Brussel en ook dat wordt door de media uit gedragen. Het weinig volgzame Italië is de nieuwste vijand van Brussel en ook dat vinden we in de media terug. Brussel hanteert op vrij agressieve wijze een schema waarin andere landen als vriend of vijand worden beschouwd.

Waar principiële discussies ontstaan is het altijd goed om te kijken welke belangen daar achter verborgen gaan. Het zou naïef zijn om te veronderstellen dat de Brusselse Europese Gemeenschap haar belangen in de wereld niet zou verdedigen. De grote en vooral Duitse export naar Amerika is zo’n belang. Als Trump echter roept dat Amerika zijn eigen belangen niet langer moet verwaarlozen is hij de vijand van de vrijhandel waar Europa zo veel belang bij heeft. Daarom noemt Europa hem een ‘nationalist’. In eigen land wordt hij door zijn aanhangers een ‘patriot’ genoemd. Oost-Europese landen zien zichzelf als patriottisch en hetzelfde geldt voor Italië.

In de discussie over patriottisme en nationalisme past het oude Nederlandse maritieme gezegde: “Een hand voor jezelf en een hand voor het schip”. Het slaat de brug tussen individueel belang en algemeen belang. Het kan ook van toepassing gebracht worden op de relatie tussen Europa en haar samenstellende delen. Het is bijvoorbeeld van toepassing op Brexit. Engeland kon onder meer niet langer leven met het vrije verkeer van personen zoals dat door Brussel verordonneerd werd en wilde de Brusselse regel niet redden ten koste van zichzelf. Ook daar zullen Macron en Brussel ‘nationalisme’ in zien.

Het ‘patriottisme’ van Macron zoals hij dat verdedigde bij de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, lijkt misplaatst. Die oorlog kwam voort uit het niet erkennen van nationale belangen en de belangen-allianties die werden gevormd. Dat beeld kan ook worden gebruikt voor het huidige Europa. Nationale belangen worden ondergeschikt gemaakt aan het Brussels belang. Een goede ‘patriot’ begrijpt dat volgens Macron. Dat slechts een snel slinkend deel van Europa daar nog achter staat, lijkt hij niet te willen begrijpen.

‘Nationalisme’ is een scheldwoord geworden van de ‘patriotten’. Je bent een nationalist als je Europa niet in alles volgt. Vervolgens wordt ‘nationalisme’ gekoppeld aan ‘populisme’ en dan is de beschuldiging van fascisme niet ver weg. De media zijn daar gevoelig voor.

Ook Frankrijk verdedigt zijn ‘nationale’ belangen. Kijk bijvoorbeeld maar naar de actieve Franse lobby om de innovatieve Nederlandse visserij met de pulskor de nek om te draaien. Franse vissers hebben te weinig geld voor een dure aanpassing van hun schepen en daarom heet wat de Nederlanders doen ‘oneerlijke concurrentie’.

‘Nationalisme is het verraad aan het patriottisme’ dat volgens Macron op universele waarden steunt. Het laat zien hoe Frankrijk met Macron en Brussel (vergeet Timmermans niet) hun macht proberen te houden met de romantische verheffing van ‘patriottisme’ als universele deugd. ‘Patriottisme’ betekent in dit geval vooral volgzaamheid. Brussel (Macron en Merkel) doen in feite niets anders dan verhoudingen op scherp zetten en misbruiken de herdenking van de Eerste Wereldoorlog om hun vermeende gelijk uit te dragen.

De Europese unie, die ooit werd opgericht om eenheid in verscheidenheid te bewerkstelligen en daarmee oorlog uit te bannen, is afgegleden naar een machtspolitiek monstrum dat de Europese landen verdeelt. Er woedt een oorlog om de Brusselse aspiraties, maar zo wordt het niet genoemd. Brussel verliest in hoog tempo haar vat op Europese landen in de migratiecrisis. Het nagenoeg onbelemmerd toelaten van migranten heeft als Europees doel om het arbeidspotentieel in stand te houden bij een krimpende autochtone bevolking. Het middel is erger dan de kwaal besloot al een groot deel van de Europese naties. Er zullen er nog meer volgen.

Het ‘patriottisme’ dat door Macron wordt gepredikt is een romantisch droombeeld waarachter, als het wordt afgeschminkt, de keiharde realiteit zichtbaar wordt in de vorm van de Brusselse oproep: ‘steun braaf onze machtspolitiek, want alleen wij zijn de goeden’. In het verleden zijn uit dergelijke positiekeuzes de ergste dingen voortgekomen. Daaronder diezelfde Eerste Wereldoorlog.


Dit artikel verscheen eerder op Peter’s Blogboek

7 reacties

  1. maya b. schreef:

    Eerst kondigt Macron aan dat er een EU leger moet komen om Europa tegen de USA te beschermen, en dan houdt hij ook nog een hatelijke speech waarin hij nationalisten zoals Trump recht in zijn gezicht beledigt. Trump heeft het wel gewaardeerd, afgaand op de tekst van zijn tweets van vandaag (die de inhoud van uw artikel overigens onderschrijven), citaat:
    “Emmanuel Macron suggests building its own army to protect Europe against the U.S., China and Russia. But it was Germany in World Wars One & Two – How did that work out for France? They were starting to learn German in Paris before the U.S. came along. Pay for NATO or not!
    On Trade, France makes excellent wine, but so does the U.S. The problem is that France makes it very hard for the U.S. to sell its wines into France, and charges big Tariffs, whereas the U.S. makes it easy for French wines, and charges very small Tariffs. Not fair, must change!
    The problem is that Emmanuel suffers from a very low Approval Rating in France, 26%, and an unemployment rate of almost 10%. He was just trying to get onto another subject. By the way, there is no country more Nationalist than France, very proud people-and rightfully so!……..
    ……MAKE FRANCE GREAT AGAIN!”
    En de bromance tussen Trump en Macron is over volgens the gateway pundit, de lichaamstaal tussen die twee is kostelijk: https://www.thegatewaypundit.com/2018/11/the-end-of-a-bromance-frenchie-macron-gets-no-love-from-papa-trump-after-insulting-speech-video/

  2. reageerbuis schreef:

    Macron maakt een kunstmatig onderscheid tussen nationalisme en patriottisme. Het eerste verwijst naar “natie”, dus liefde voor het volk, het tweede naar patria, vaderland, en betekent dus liefde voor het land. Omdat het volk in het land leeft, is er niet meer dan een subtiel verschil tussen deze begrippen. Zo staat de P van Pegida voor Patriotten, maar maakt zij zich sterk voor behoud van de cultuur van het Nederlandse volk.

  3. koos schreef:

    Macron suggereert dat het “deugdzame” patriottisme iets is van de EU, en het “verwerpelijke” nationalisme iets van de lidstaten. Maar het is precies omgekeerd

  4. koos schreef:

    Reageerbuis,
    De historicus Huizinga maakte het onderscheid ook, waarbij volgens hem patriottisme de nadruk legt op de ‘eigen deugd’, en nationalisme op de ‘fout van anderen’ . Dus een positieve en een negatieve connotatie

  5. peter louter schreef:

    @maya b.
    Dank, dat was even genieten!

  6. Erik schreef:

    Tussen nationalisme en patriotisme is geen groot onderscheid, er is wel een zeer groot onderscheid tussen de voorgaande en nationaal-chauvinisme.
    Dat vindt men vooral bij fascistisch geregeerde landen met een uebermensch ideologie en de islamofascisten die immers ook de uebermensch gedachte, het fuerer principe en bloed en bodem ideeen aanhangen.
    Kijk naar Turkije bijvoorbeeld.

  7. Carthago schreef:

    Ach ,Lodewijk Macron dixhuit speelt het weer sluw. Het patriottisme omarmen om kiezers van le pen af te troggelen en vervolgens het nationalisme verfoeien om in de eussr leider te blijven .Een echte trol,zoals de tijdens zijn speech in slaap gevallen marokkaanse oliebol.