DE WERELD NU

Krijgt Duitsland een coalitie CDU-SPD? Reken er niet op

Duitsland

Wat wil Duitsland? Eigenlijk is die vraag steeds minder relevant. Zelden zag Duitsland het gemanoeuvreer om de macht door haar politici zo duidelijk als de laatste twee maanden sinds op 24 september de Bondsdagverkiezingen plaatsvonden. Dat zal in de toekomst ongetwijfeld haar weerslag nog hebben, maar nu nog niet.

Nu is het woord aan de verkozen politici, die hun beeld van de toekomst in een regeerakkoord moeten vastleggen. Het opblazen van de onderhandelingen tussen CDU, FDP en Grünen deed iedereen goed, behalve de CDU.

Duitsland

Het was dan ook vanwege dat beeld voor de toekomst dat de SPD niet opnieuw met Angela Merkel in zee wilde. Leider Schulz hoopte door in de luwte te blijven terwijl door de CDU de kastanjes (deels van eigen roosteren, dat wel) uit het vuur werden gehaald. Zij hoopte te kunnen profiteren als bondskanselier Merkel in 2021 moegestreden haar taak als leider van de CDU zou hebben neergelegd. Maar de weigering van de FDP om te regeren met de Grünen gooide roet in het eten. Nu gaat Angela Merkel na veel vijven en zessen weer met de SPD praten. Die van nature al onwillig is in Grote Coalities te stappen, omdat ze daarin altijd de juniorpartner is.

Duitsland

Merkel had het er over dat ze eerlijke gesprekken met SPD-leider Schulz wil voeren, en om daarop toe te zien zal de Bondspresident er ook bij aanwezig zijn.

Wat valt er te verwachten? De verhoudingen zijn al vóór de gesprekken begonnen zijn op scherp gesteld door een stemming in Europees verband, waar een CSU-minister zonder verder overleg lijnrecht in ging tegen de wensen van zijn SPD-collega.  Een goed en veelbelovend begin.

Duitsland

Voor afgelopen weekend werd bij Elsevier nog verwacht dat men er wel zou uitkomen, maar daar valt veel op af te dingen. Sietske Bergsma zij het op de Post Online scherper: Merkel is nu aangewezen op de genade van de SPD.

Dat laatste is maar ten dele waar. Als Merkel met de SPD gaat regeren wordt zij opnieuw bondskanselier, zoveel staat vast. En dat betekent, zoals ik eerder al schetste, dat de kansen van SPD-leider Schulz ooit nog bondskanselier te worden zullen zakken naar ongeveer nul. Maar er is nog een andere overweging die de toekomst van deze mogelijke coalitie zwaar belast: de Grote Coalitie – zoals van afgelopen jaren – is een belast idee. De huidige Bondspresident Steinmeier ging die coalitie aan als SPD-leider. Tussentijds werd hij afgelost door Gabriel, en sindsdien heeft Martin Schulz ook het stokje nog eens overgenomen. Allemaal vanwege het probleem dat de SPD-leider in deze coalitie maar niet uit de verf wilde komen – in de ogen van het electoraat.

Een van de betere Amerikaanse zakelijke analisten beschreef de situatie aldus:

1) Merkel is not in a position of strength. SPD will demand concessions that Merkel is unlikely to accept. Her sister party, CSU, may walk out if she does.

2) AfD will (als 3e partij van Duitsland, H.) be the largest opposition party, with parliamentary rights. No one wants that outcome other than AfD.

En zag de gevolgen van deze gesprekken als:

1) SPD and CDU/CSU fail to agree on a common agenda. No minority government, no grand coalition. New elections.

2) SPD and CDU/CSU leadership make progress in talks, but SPD leadership refuses grand coalition, agreeing only limited support for a time-limited minority government. Merkel sees the trap (being pushed into the hands of the AfD), refuses, and tells the president that she is unable to form a government. New elections.

3) SPD and CDU/CSU make progress, SPD leadership decides to enter formal coalition talks, but compromises on key issues. SPD membership votes against grand coalition in a referendum of party members.

4) Merkel is so desperate to hang on to power that she gives SPD everything they want. Grand coalition goes ahead. Schulz is finance minister, effectively runs the eurozone agenda. AfD and FDP skyrocket in the polls. CSU loses Bavarian election in 2018. Conservatives in the CDU, led by Jens Spahn, revolt. Merkel leaves, Coalition breaks up.

Onder alle omstandigheden zal dit voor de Duitse stabiliteit op een ramp uit lopen. Niet voor niets zag ik gisteren een bericht dat de Franse president Emmanuel Macron ministers van zijn regering naar Duitsland zou sturen om de deelnemers aan deze gesprekken bij te staan. Dat er nog iets van de ambitieuze vervolgplannen van de EU terecht zal komen lijkt er niet in te zitten, maar zeker weten doe je dat zoals bekend nooit.

8 reacties

  1. FerdinandK schreef:

    Die Sekretärin für Agit und Prop, heeft nog wel een paar ijzertjes in het vuur.
    Hoe graag ook, daar zijn we nog niet vanaf.

  2. Voight-Kampff schreef:

    Ik reken er op.

    Door de bril van Duitsland gezien gaat de redenering van Hannibal op. Met de kritische aantekening dat een potentiele winst voor AFD bij volgende verkiezingen, in geval van een huidig kabinet CDU/CSU & SPD, slechts enkele procenten zal bedragen. Dat baseer ik op het feit dat de AFD momenteel slechts een rol in de marge toebedeeld heeft gekregen onder de omstandigheden van de perfecte storm van de massa-immigratie.

    Ben van mening dat dat we de Duitse situatie vooral door de bril van het EU-machtsspel moeten zien. En deze insteek is gerechtvaardigd omdat het Duitse volk in meerderheid, weliswaar met slechts 51%, heeft gekozen voor pro-EU beleid. Wat betreft een pro EU-beleid varen CDU/CSU & SPD eenzelfde koers. Vergeet vooral niet dat Steinmeier als huidige president en voormalig SPD minister van Buitenlandse Zaken eveneens een pro-EU koers vaart en een uitstekende mediator rol vervult. Er is geen oppositie in Duitsland die deze ontwikkeling tegen kan houden.

    Op de huidige situatie is door Merkel aangestuurd, d.m.v. absurde hoge eisen te stellen aan de FDP. De fine fleur van de natie op Machiavelli koers.

    Bovenal speelt momenteel het centraliseren van macht in Europa o.l.v. de agenda van Macron. Dit scenario is in een kritische fase is terecht gekomen zonder steun van Duitsland. Dit is de reden voor Schulz om niet te wachten op een eventueel leiderschap van de SPD tijdens de volgende parlementsverkiezingen en te cashen, maar deel te nemen aan een huidige grote coalitie. De EU-materie is voor alle actoren van een grotere orde en momenteel uitermate urgent.

    M.i. bestaat er geen twijfel over dat Duitse regering uit een coalitie van CDU/CSU & SPD zal bestaan.

    Het is een win-win situatie; de Duitse kiezers willen een grote coalitie (51%) en de EU kan zodoende met de steun van Macron en Merkel doorstoten naar totale dominantie over de natiestaten in Europa.

    Bovendien heeft het EU-scenario een extra steuntje in de rug, met de alternatieve scenario’s van een CDU/CSU minderheidsregering of nieuwe verkiezingen; deze bieden beide slechte vooruitzichten.

  3. Thom schreef:

    @Voight-Kampff
    De meeste Europese natiestaten zullen zich wel laten domineren door de EU, maar de Visegrad-landen zullen zich nooit door de EU volledig laten onderwerpen

  4. Erik schreef:

    CSUgaat niet door de E.U pomp, als Bavaria zich aansluit, als rijkste Duitse deelstaat, bij Visegrad landen en Oostenrijk, is dat het einde, niet alleen van de E.U .
    Er is geen enkele reden waarom de Bondsrepubliek wel een eenheidsstaat zou blijven, in Oostenrijk spreken ze ook Duits .

  5. Voight-Kampff schreef:

    @Thom. Eens. goede nuancering!

  6. Voight-Kampff schreef:

    @Erik.

    Uw theoretische redenering klopt dat de CSU zich niet zal aansluiten bij een grote coalitie. Maar de praktijk heeft uitgewezen dat ze de afgelopen tijd volledig in de pas liepen met de CDU en het EU-scenario. Desalniettemin heeft u een sterk punt.

    En uw theorie over eventuele afscheiding van Bavaria is zeker een redelijk scenario wanneer de kaarten op tafel moeten worden gelegd. In dat geval zal een afsplitsing niet komen van de politieke leiding van de CSU komen maar van het volk van Bavaria, zo schat ik in.

    De EU beseft ook dat het erom spant en dat we in het eind spel zijn aangeland. Zij zullen alle zeilen bij zetten om hun machtsbasis te verstevigen. De corporatistische kracht achter de politiek trekpopen in de EU is enorm en zal best wel eens de doorslag kunnen geven.

  7. Karina schreef:

    Er zijn zoveel kleine factoren die bepalend kunnen zijn voor wel of niet een coalitie.

    – Schultz is pro EU. Maar hij was wel weggeschopt als voorzitter in het EU parlement zonder dat er een mooi alternatief werd aangeboden. Misschien tijd voor wraak?

    – EU heeft veel macht. Maar het is Merkel die de motor/macht is. Juncker en co. kunnen de zaak niet onder druk zetten. Hun praktijkervaring gaat niet verder dan een speech/buffet en orders uitvoeren van Angela.

    Zelf verwacht ik wel een CDU/CSU /SPD.
    Schultz zal hoge eisen stellen en Merkel kan niet anders dan hem alles geven wat zijn hartje begeert.

  8. Cool Pete schreef:

    CDU/CSU en vooral SPD, doen ALLES voor de macht.
    [ Net als bij ons: vvdpvdacdad66gl ]

    En het gaat om dat “EU”-konstrukt.
    Met [“napoleon”] Macron.