In de studio van de NOS zat strafrechtdeskundige en emeritus hoogleraar Peter Tak uit Nijmegen. Zijn reactie op de uitspraak in Wildersproces2 was alles behalve ingetogen.

Tak werd vooral boos toen het ging over het dedain waarmee Wilders de aantasting van de rechtsstaat in Nederland aan de kaak stelde. Die houding vond Tak ‘schandalig’. Wilders was volgens hem niet veroordeeld door ‘knettergekke’ ‘anti-PVV-rechters’, maar door de onafhankelijke rechter. De rechtsstaat is het fundament van de samenleving, voegde hij er aan toe. Daar laatdunkend over doen is domheid. En wanneer een gekozen volksvertegenwoordiger zich daartoe verlaagt is het niet alleen dom, maar ook gevaarlijk.

Je kunt het proces tegen Wilders onverstandig vinden zonder de rechtsstaat in twijfel te trekken. Wilders is niet veroordeeld door ‘knettergekke’ ‘anti-PVV-rechters’, maar door een onafhankelijke rechter. Je moet de rechtspraak niet ondergraven, want dan sla je de weg in naar chaos en willekeur.

“Ik vind Wilders’ hetze tegen de rechtsstaat eng. Ik krijg koude rillingen van zijn gezwets over de vrijheid van meningsuiting – hij is leider van een partij waarin hij elke vrijheid van meningsuiting heeft uitgebannen. Wilders is een strijder voor de vrijheid van meningsuiting die de vrijheid van meningsuiting van andersdenkenden zal inperken zodra hij daartoe de macht heeft. Nederland is niet ziek, maar Wilders wel. ‘Samen gaan wij voor de overwinning’, zei hij. Godverhoede.”

Tot zover Tak, emeritus hoogleraar strafrecht in Nijmegen en expert op het terrein van de strafrechtsvergelijking. Ik vind de alinea die begint met ‘Ik vind Wilders’ hetze’ ongepast en bovendien inhoudelijk onjuist. Als hij meent dat zijn woordgebruik respectvoller is dan dat van Wilders. vergist hij zich behoorlijk.

Twee opmerkingen.
Ik vond het optreden van mr. H. Steenhuis, de voorzitter van de strafkamer, die Wilders veroordeelde zonder oplegging van straf, onberispelijk, al was ik het niet met zijn uitspraak eens. Over het optreden van Mevrouw Van Rens en van de wrakingskamer heb ik een andere mening, zoals ik ergens anders op deze site uiteen heb gezet.

Ik vind verder dat Wilders beter zijn mond had kunnen houden en het commentaar achteraf aan zijn raadsman over had moeten laten. Die is daar voor. De vervolging van een politicus die een politiek standpunt tot uiting brengt, die dat niet onnodig grievend doet en daarbij geen haat zaait of bevolkingsgroepen beledigt is een aantasting van de trias politica. Dat minder Marokkanen beledigend zou zijn is niet vol te houden. Onaangenaam voor de betrokkenen, maar dat is iets anders dan beledigend.

Dat is het standpunt van Wilders en zijn raadsman en het lijkt mij een juist standpunt. De redenen waarom de rechtbank weigerde de officier niet ontvankelijk te verklaren, vond ik het zwakste deel van het vonnis. Bij implicatie zegt de rechtbank hier dat het de officier vrij staat te vervolgen wie hij wil. Wat bedoelt de wetgever dan met een niet-ontvankelijkheidsverklaring? vraag je je af. En beseft zo’n rechter wat er voor een normale burger al voor een straf zit opgesloten in het voor een strafrechter staan ook als daar geen veroordeling op volgt?

De rechtbank heeft kennelijk gemeend dat vastgesteld hoorde te worden waar hier grenzen liggen en heeft daarover een ander oordeel dan Wilders. De rechter heeft met andere woorden de belangen van de rechtsvorming laten prevaleren boven die van de burger die in het strafrecht wordt betrokken. Ik vind dat in strijd met onze democratische waarden en daarmee dus ook een aantasting van de rechtsstaat. Ik beschouw het optreden van de officieren in deze zaak als laakbaar en dat van de rechtbank als onjuist.

Maar Wilders is in hoger beroep gegaan en we wachten dus nu maar af wat het appèl zal opleveren.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp