DE WERELD NU

Het democratische proces

hoe een parlement de democratie af schaft

Toen ik vanmorgen de wekelijkse column van Nausicaa Marbe las, over de blinde vlekken van Hans Spekman en zijn partij voor de werking van het democratisch proces, kon ik moeilijk anders dan constateren dat Marbe zelf ook een blind oog heeft voor bepaalde processen daarbinnen.

Vanzelfsprekend, het is zeer goed mogelijk dat Marbe zich genoodzaakt voelt om afstand te bewaren tussen haar en de PVV door wat zij doet niet al te hard toe te juichen. Want inderdaad, het is vaak moeilijk om een gezonde kijk op de wereld te verenigen met afstand houden van veel van wat de PVV zegt. Dat kan aan mijn leeftijd liggen, maar veel van de zaken die de PVV aan de orde stelt zie ik hetzelfde of op vergelijkbare wijze. Nederland zit vol met mensen die zich in zo’n geval angstig afvragen: ben ik ineens een PVV’er? Maar dat zijn geen verstandige mensen.

Verstandige mensen kijken naar wat zij vinden van politieke standpunten, en stemmen dienovereenkomstig. Bang- en stemmingmakerij negeren ze. Oók als dat betekent dat ze volgens de laatste wijsheden van andersdenkenden PVV’er, racist, fascist of wat al niet zouden zijn. Schelden geldt als onfris, tenzij gedaan door weldenkende mensen van onverdachte politieke snit. Een krokodil met een adem die naar viooltjes ruikt als politiek ideaal? Hebben we dat niet al te lang ervaren?

Wat niet wegneemt dat de witte raaf in Nederland inderdaad een extreem zeldzame diersoort is. Maar al te vaak hebben we als kudde gestemd, en de laatste verkiezingen (2012) zijn daar mogelijk nog wel het meest pregnante voorbeeld in 70 jaar van geweest.

wat mij niet aanstond in het verder vlekkeloze betoog van Marbe was de opmerking dat andere partijen moesten oppakken wat de PVV heeft laten liggen door te weigeren leden toe te laten. Dat is op zijn minst opmerkelijk in een week waarin de ledenaantallen van politieke partijen werden gepubliceerd, en opnieuw bleek dat maar weinigen lid wensen te blijven. Minder dan 2% van de Nederlandse bevolking is lid van een landelijke politieke partij. Heel opvallend daarbij was het grote ledenverlies van de VVD. Dat moeten in meerderheid haast wel idealistisch geïnspireerden zijn geweest, want qua baantjes lijkt de VVD de komende jaren veel te vergeven te zullen hebben – althans als je dat baseert op de electorale successen van de laatste vijf jaar.

Maar laat de PVV werkelijk een politiek proces liggen door geen lidmaatschap open te stellen? Het is een punt dat een serieuzer antwoord verdient dan ik in deze column ruimte heb, zodat ik met een paar opmerkingen moet volstaan. Ten eerste: de stand in de peilingen suggereert dat de PVV op veel als belangrijk ervaren punten midden in de roos schiet. Peilingen zijn geenszins maatgevend voor een efficiënt politiek proces, wat overigens niet wegneemt dat een sterke val in de steun voor de partijen die nu de regering bevolken wel degelijk aangeeft dat er in het politieke proces binnen juist die partijen veel mis is gegaan. Tweede punt: de klucht die het CDA in 2010 opvoerde op het partijcongres waarbij besloten werd in Rutte1 te stappen, is een exponent van partijpolitiek in actie. Maar voor niemand voor herhaling vatbaar vrees ik.

Wat ik maar zeggen wil is: hoe interne partijpolitiek functioneert en het belang er van voor het democratisch proces scheelt per partij. Maar grosso modo ben ik niet onder de indruk van het belang er van voor het dagelijkse politieke proces, en voor de behartiging van de belangen van de kiezer.

Een laatste interessant voorbeeld: de PVV riep een week of wat geleden het electoraat op zich aan te melden als kandidaat-Kamerlid. Van een kennis die zich aanmeldde begreep ik dat 600 mensen dat hebben gedaan. Dat is lachwekkend weinig. Als RTL adverteert voor de positie van secretaresse voor een hoofdredacteur melden zich méér mensen als ik het goed heb. Maar als we de peilingen mogen geloven, zouden circa 2,5 miljoen Nederlanders overwegen op de PVV te stemmen.

Het heeft er veel van weg dat het democratisch proces sterker wordt beïnvloed door bang- en stemmingmakerij door weldenkende mensen, dan door het gebrek aan formele mogelijkheden invloed uit te oefenen via de PVV. Dàt is pas angstwekkend, en dat mogen de wèldenkers en de linkse gutmenschen in hun zak steken.