DE WERELD NU

Het FvD en de politieke paniek om de eigen achtertuin

hoe een parlement de democratie af schaft

De heisa rond Thierry Baudet en het Forum voor Democratie laat – voor wie het zien wil – een aantal opmerkelijke strategieën van politieke belanghebbenden zien om de eigen achtertuinen te beschermen, die door het FvD worden bedreigd.

Politieke conflicten tussen partijen kunnen twee redenen hebben:

  1. hun standpunten bevinden zich aan het andere uiterste van de betreffende schaal, waardoor ze tegengesteld zijn
  2. of ze zitten in elkaars vaarwater en zijn directe concurrenten voor de gunst van bepaalde groepen kiezers die zij als hun eigen achtertuin beschouwen.

Van dat eerste zijn PVV en D66 een klassiek voorbeeld, en voor zo ver dat niet van begin af aan al zo was, dan heeft Alexander Pechtold zijn partij sinds zijn aantreden als partijleider wel zo gemanoeuvreerd dat dat inderdaad het geval werd.

Van dat laatste zijn curieus genoeg PVV en PvdA een minstens zo goed voorbeeld. Doordat de PVV van begin af aan zich vrij nadrukkelijk richtte op de door de PvdA verwaarloosde bevolkingsgroep van de minder hoog opgeleide traditionele Nederlander, liet zij een bommetje ontploffen in een electorale goudmijn die de PvdA als haar vrijwel exclusieve achtertuin beschouwde. Weliswaar vingen ook CDA en VVD daar wel eens visjes en begon de SP zich er te vestigen, doch het grootste aandeel in de vangst was en bleef voor de PvdA. Maar al in de jaren tachtig was men er tot grote schrik achter gekomen dat ook de Centrumpartij in die achtertuin een concurrent kon zijn, en potentieel zelfs een geduchte.

Dat was dan ook de belangrijkste reden waarom de PvdA direct zo zwaar inzette op de afkeer van Pim Fortuyn en later Geert Wilders. Dat men niet gediend was van zijn standpunten geloof ik zonder meer, maar dat het de fundamenten onder de electorale positie van de PvdA weg spoelde was onvergeeflijk. Het gewone volk, dat was van links. En dat hoorde zo te blijven vond men.

We zijn nu twintig jaar verder, en van de electorale fundamenten van de PvdA is weinig meer over dan wat ambtenaren en onderwijzende minizuiltjes. Ook vallen er nog wat smeulende restjes in uithoeken van de door de SP gekaapte FNV (waarbinnen de aanwezige PVV’ers rücksichtslos onderdrukt worden) waar te nemen. Maar verder is dit ideologische gevecht beslecht.

In diezelfde periode floreerde D66 na de wederopstanding onder Pechtold als nooit tevoren. Het werd meer dan ooit de partij van de jonge intellectueel die progressieve sentimenten had, maar de PvdA vaak te drammerig (en, onuitgesproken maar waar: te allochtoon gefixeerd) vond. Ook het zelotige internationalisme dat D66 uitdraagt als tegenwicht tegen de sentimenten waarop de PVV zich baseert is een belangrijke factor. Ondanks alles behield D66 ook nog het imago (en het bijbehorende electoraat) van de partij die wilde dat de macht beter, want eerlijker, werd verdeeld. In de benadering van D66 betekent het kunnen stemmen voor je lijsttrekker en top van de kandidatenlijst als hoogste goed.

En daarmee zijn we terug bij de opkomst van Thierry Baudet en de fundamenten onder D66 die hij aantast met het FvD. Dat de media links zijn is bekend, maar dat dat linkse automatisch in houdt dat journalisten specifiek PvdA-gezind zijn is een verleidelijke maar onrealistische gedachte. Het internationalisme van D66 appelleert juist zoveel te meer aan de instincten van de moderne journalist. De agressie vanuit de journalistiek tegen het FvD ontstond vlak voor de verkiezingen, toen begon te blijken op wie Baudet de grootste aantrekkingskracht had: jonge, hoogopgeleide mensen. Aanvankelijk leek hij in de eerste plaats een concurrent van de PVV te gaan worden, en men kon hem overal in het linkse spectrum zijn boodschap zien verkondigen – zo had men er nooit genoeg.

De praktijk bleek anders, en dat zien we nu ook al terug in de manier waarop bijvoorbeeld D66 de tegenaanval in zet op het FvD in Amsterdam, in de aanloop naar GR2018. FvD blijkt stevig te vissen in de vijver met jonge intellectuelen die het zelotige van D66 wat al te vanzelfsprekend vinden. En die groep blijkt ook nog eens veel groter dan men vermoedde. Het is niet dat het FvD kiezers tot nieuwe gedachten verleidt, maar dat ze aan de oppervlakte brengt wat er onder de waterspiegel nog meer aanwezig is. En dan is de basis van D66 plotseling een stuk minder stevig dan zij leek.

Dat is ook de reden dat de PVV relatief weinig last heeft van de opkomst van het FvD. Men kent een grote overlap in standpunten, maar minder in doelgroep. Dat zich tussen die partijen wel degelijk mensen heen en weer zullen bewegen geloof ik zonder meer. Maar dat zijn net niet de mensen waarom ze zich bij D66 zo druk maken nu.

14 reacties

  1. Dick H. Ahles schreef:

    Inhoudelijk lijkt deze analyse correct. Ik zit met twee dingen die de laatse alinea lijken te weerspreken:
    – het is de PVV die stevig terugvalt in de peilingen
    – het is D66 die als enige grote regeringspartij stabiel blijft

    Over de achtertuin van VVD hoor ik niets, want ook daar vist FVD

  2. Petra Swart schreef:

    @DickHAhles

    – het is de PVV die stevig terugvalt in de peilingen

    Onjuist.

    – het is D66 die als enige grote regeringspartij stabiel blijft

    Wederom onjuist.
    Bij iedere peiler staat D66 op verlies ten opzichte van de 19 zetels die ze nu heeft.

    http://frontbencher.nl/peilingen/

  3. Hannibal schreef:

    @Dick H. Ahles en Petra Swart.

    De achtertuin van de VVD is zeker ook een doelwit van het FvD, maar die lijkt iets minder ontsteld te reageren, en het was de reactie waarop voor mij ditmaal de focus lag. Dat de PVV ook verliest aan het FvD is niet vreemd: het is het nieuwe van het FvD dat altijd de gebruikelijke ontevredenen aantrekt die vaak de meest recente politicus volgen die opzichtig tegen het establishment aan trapt.
    Dat je voor D66 in de peilingen dit probleem nog niet zo ziet is correct, maar de onderstromen (waarover ik het hier in essentie heb) worden in die peilingen maar zelden duidelijk. Maar hun reacties op de entree van het FvD in de Amsterdamse gemeentepolitiek spreekt boekdelen.

  4. Petra Swart schreef:

    Maar Hannibal, in de peilingen is toch heel duidelijk te zien dat D66 een probleem heeft.
    Bij alle peilers, niet één uitgezonderd, staat D66 op verlies ten opzichte van het aantal zetels dat ze nu heeft.
    Dit kan van de PVV niet gezegd worden daar die bij 2 van de 5 peilers zelfs op winst staat.

    Ook als je het gemiddelde zou nemen dan komt D66 bij de 5 grote peilers op een verlies van 1.4 zetels.
    De PVV komt op een verlies van 1 zetel.

    Zou je bijvoorbeeld de hoogste en laagste peiling wegnemen (een methode die ook gehanteerd wordt) dan komt D66 op een verlies van 1,33 zetels en de PVV op een verlies van 0.66 zetels.

    Dus welke berekening je er ook op los laat, D66 verliest meer dan de PVV.

    http://www.frontbencher.nl

  5. Erik schreef:

    Dat de achterban van de vvd minder ontregeld zou raken, blijkt niet uit het artikel van Wierd Duk gisteren in de telegraaf.
    Integendeel de vvd kan wel eens worden weggevaagd .

  6. Cool Pete schreef:

    Echte liberalen met karakter en visie, hadden al lang uit die gecorrumpeerde VVD moeten stappen. Rutte voert al vele jaren, een soort Asscher/PvdA – beleid.

    Trouwens: als een [ 1 ] Kamerlid uit de coalitie-partijen, opstapt, valt dit kabinet.
    Wie is er zo dapper ?

  7. Thomas schreef:

    Als je PVV stemt is het net alsof je met de PVV getrouwd bent. Je kunt er wel mee overhoop liggen, maar je blijft toch bij elkaar.

  8. Jantje schreef:

    Zolang Wilders wordt bedreigd omdat hij zijn terechte mening geeft over de islam, blijf ik PVV stemmen. Wat mij betreft zouden ze nog veel feller mogen zijn. Bijvoorbeeld door bij elke spreekbeurt te beginnen met de waslijst van @zeepertje op te dreunen.

  9. Annemie schreef:

    FvD heeft grote aantrekkingskracht, omdat de oude partijen met hun programma en hun stokpaardjes al zo Lang meelopen. De kiezer weet precies wat er komen gaat, en heeft daar genoeg van. Pechtold is met zijn gladde babbels niet Meer aantrekkelijk, en wordt langzamerhand als een betweter beschouwd. Hij aarzelt nooit, weet alles beter en heeft alle charmers van het begin verloren: daar staat de routinier. Baudelaire is de Nieuws D’66.
    Hij is slim, doet soms rare dingen maa heeft de charme van de eye-opener. En hij is slim.

  10. Cool Pete schreef:

    @Annemie: Bovendien heeft Forum voor DemocratieFvD een ijzersterk partij-programma.

  11. Jan Z schreef:

    Nu D66 verlies als enigste regeringspartij niks En als de economie blijft aantrekken gaat het dadelijk met de VVD ook weer goed ! En de mensen krijgen echt wel door wat de extreem rechtse Baudet inhoud Hij spreekt over gevestigde orde met zijn elitair clubje Ja op dit moment aantrekkelijk voor oud VVD die i op een baantje verlegen zitten . . Zie gelukkig deze FVD ook niet meerdan 10 zetels ooit halen Net als Marie Le Pen niks is geworden en nu zelfs de Euro en EU omarmt zo gaat het ook met de FVD .

  12. Cool Pete schreef:

    @Jan Z: kabinetten Rutte = potverteren + achteruitgang.
    “EU”-konstrukt = de zieke oude man van de wereld.
    Islamiseren = afbraak, wetteloosheid en massaal geweld.
    Kijkt u maar goed om u heen.

  13. Juanito schreef:

    Die Baudet is een verademing in de Nederlandse politiek. Eindelijk weer iemand die de dingen gewoon bij de naam noemt, zonder last en ruggespraak zegt en doet (!) waar hij voor staat. Een logisch/consistent partijprogramma waarin een en ander is na te lezen.

    Het enige dat me verbaasd is dat niet veel meer kiezers kiezen voor een andere politiek, weg van die ‘alternatief loze’ Merkeliaanse, Ruttiaanse, Berlijnse en Brusselse politiek, die ons nu al jaren op dood spoor houdt.

    Een andere, ‘open’ politiek, om te beginnen, weg van de heilige huisjes van de ’68 generatie, is broodnodig voor Nederland. En niet alleen in Nederland.

  14. robin schreef:

    FvD heeft 1 probleem. Boudet is een goede tekst schrijver en geeft goede speeches, maar is toch een zwakkere debater. In debatten heeft hij vaak geen tegen argumenten als hij wordt aangevallen op zijn standpunten. Meestal door gebrek aan vermogen om met de argumenten van de tegen debater te spelen, zodat het in zijn voordeel werkt. Vaak is dat wel mogelijk met het top partij progamma van t FvD. Hij trapt herhaaldelijk in de dwaalsporen van zijn tegenstanders.