DE WERELD NU

Een examen Nederlands hoort geen IQ-test te zijn

examen Nederlands

Drie wetenschappers van gammafaculteiten uit Utrecht hebben zich in de Volkskrant van 6/6/13 verzet tegen de algemene kritiek op het eindexamen Nederlands van dat jaar. Met het bekende argument: ‘uit onderzoek blijkt’.

Er wordt niet vermeld om welk onderzoek het gaat of waar je het zou kunnen vinden. Uit onderzoek zou gebleken zijn dat de getoetste vaardigheden cruciaal zijn voor goed tekstbegrip. Later in het vertoog zou onderzoek hebben uitgewezen dat multiple choice dezelfde uitslagen laat zien als een examen met open vragen. Maar dat was juist het bezwaar van zoveel mensen, dat in dit geval de getoetste vaardigheid uitsluitend leek te hebben bestaan uit het succesvol beantwoorden van multiple choice vragen. Een schrijfster vertelde trots in haar column dat ze een examen Spaans met goed gevolg had afgelegd terwijl ze geen woord Spaans sprak. Natuurlijk moet je behoorlijk slim zijn om te kunnen zien welk antwoord bedoeld is als je het onderwerp niet beheerst. Maar het is het onderwerp dat geëxamineerd wordt en niet het IQ van de examinandus.

Ook lijkt het me heel goed mogelijk dat iemand een tekst begrijpt zonder dat hij in staat is daarover verslag uit te brengen in het soort geheimtaal dat de gammawetenschappen daarvoor hanteren. Je hoort vragen te stellen en antwoorden te krijgen in helder en begrijpelijk Nederlands. Dat lijkt mij een eerste vereiste voor een eindexamen. En dat iemand niet weg komt met vreselijk spelfouten, in welk onderdeel van het eindexamen dan ook, dat is juist goed. Er is geen reden om iemand los te laten op de hogere regionen van de samenleving die niet spellen kan. Of hij die fouten maakt in een eindexamen aardrijkskunde of redekundig ontleden zou er niet toe moeten doen.

Het beantwoorden van foute vragen is notoir moeilijk, Het is met eindexamens soms net als met kruiswoordraadsels. Pas als je de bizarre kronkels kunt volgen van iemand die zo’n puzzel maakt kun je zijn verkeerde vragen goed beantwoorden. Goed dan te verstaan als in overeenstemming met wat de stumper bedoeld heeft.

Het is duidelijk dat Oostendorp te vergeefs gepleit heeft voor een verbetering van de eindexamens Nederlands. Waar hij naar had moeten streven is een verbetering van de faculteiten op de universiteiten. Misschien zou het beter zijn om de menswetenschappen maar een decennium of wat in de ijskast te stoppen tot we mensen hebben opgeleid die in die vakken les kunnen geven. Tot het curriculum moet dan in elk geval logica horen en misschien is een met succes afgeronde bèta studie ook wel een geschikt vereiste.


Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

5 reacties

  1. D. G. Neree schreef:

    Kijken of ik het nog weet:
    “Het beantwoorden van foute vragen is notoir moeilijk”
    Het beantwoorden van foute vragen – onderwerp
    is notoir moeilijk – naamwoordelijk gezegde (Is = werkwoordelijk deel, notoir moeilijkn=naamwoordelijk deel.
    Het – lidwoord
    beantwoorden – werkwoord, maar neigt naar zelfstandig naamwoord
    van – voegwoord
    foute – bijvoeglijk naamwoord
    vragen – zelfstandig naamwoord meervoudsvorm
    is – (koppel)werkwoord 3e naamval enkelvoud
    notoir – bijwoord(elijke bepaling?)
    moeilijk – bijvoeglijke bepaling (?)

    Vooral die laatste kan ik me niet meer goed herinneren.

  2. D. G. Neree schreef:

    sorry, 3e naamval enkelvoud moet natuurlijk 3e persoon enkelvoud zijn.

  3. D. G. Neree schreef:

    Zijn eindexamens Nederlands multiple choicevragen? schandalig.
    Er zijn ook een hoop begrippen veranderd.
    Wat in mijn tijd bijv. “tekstverklaring” heette, heet nu “begrijpend lezen” of zo. Want ja, de arrogantie om te menen dat je iets verklaart! Dat is toch allemaal subjectief? Het gaat ook niet alleen om dat je een tekst begrijpt, maar ook dat je kunt verklaren wat je ervan begrijpt. Maar de versofting heeft al decennia zijn zijn heilloze werk gedaan. Zelfs bij exacte opleiding heersen de zelf-evaluaties, de persoonlijke planningen en motiveringsessays + -gesprekken. Ook het in groepen werken zodat de een medeverantwoordelijk is voor een ander en de vlijtigste en intelligentste leerling (en de hele groep) het slachtoffer wordt van degene die er met de pet naar gooit, aangezien die weet, dat alleen de groep gesanctioneerd wordt en niet hij individueel. individueel wordt hij beoordeeld op zijn juiste instelling.

    Er zou echt een andere wind moeten gaan waaien in het onderwijs.

  4. hendrikush schreef:

    @D.G.

    Arme kafir docent die een mohammedaan moet beoordelen op zijn instelling.

  5. D. G. Neree schreef:

    Mohammedanen hebben toch per definitie de juiste instelling bij onze opvoeders en regeerders? Zij zijn immers zielig!

    Bij immigranten is het natuurlijk niet de instelling van de allochtonen die verkeerd is, maar de instelling van de school. Begrijp dat nou eens!