De onderhandelingen tussen EU en het UK over Brexit staan al en tijdje niet erg meer in de belangstelling van de media. Dat het objectief gezien een vies spelletje van de EU geworden is zal daar niet aan bijdragen, want het toont de EU voor wat zij is.

Hèt grote probleem – afgezien van geld – zag men al voor de onderhandelingen begonnen, zou de grens tussen Ierland en Noord-Ierland worden. een belangrijke reden voor de uittrede van het UK is dat men de controle over de grenzen terug wilde, en dan is ook een open grens met Ierland problematisch.

Nadat premier May zich zelf binnen het UK politiek in de problemen had gebracht begon de EU de duimschroeven aan te draaien met het voorstel dat Noord-Ierland deel zou blijven uitmaken van de EU-infrastructuur. Onmiskenbaar zou dat eindigen met de afscheiding van Noord-Ierland van het UK en een hereniging van beide Ierlanden binnen één staat – ook nog eens lid van de EU. Voor de Noord-Ierse protestanten was dit al onaanvaardbaar, maar ook May zal niet willen worden herinnerd als de vrouw die de samenhang van het UK verder vernietigde. Ook niet, omdat de volgende stap zou worden dat Schotland zich weer roeren zou en wellicht ditmaal onafhankelijkheid zou bewerkstelligen in het verlangen deel van de EU te blijven.

Dat dat onaanvaardbaar was begreep men in Brussel ook, maar men heeft daar de moed het UK voor de EU te behouden nog steeds niet opgegeven. Ook de manier waarop de EU reageerde op de Skripal-zaak illustreerde dat. Alleen is men er minder uitgesproken over dan voorheen, maar daden spreken luider dan woorden. Ook de visserijrechten van EU-vissers in Britse wateren is een punt waarop het UK eigenlijk al door de pomp is, mits alle onderhandelingen eindigen met een totaalakkoord.

Alle Britse voorstellen over oplossingen van het Ierse probleem werden tot nog toe beleefd maar vastbesloten afgewimpeld, maar men bleef praten. Ook de customs union moet van de EU blijven, en uitzonderingen zullen niet worden toegestaan. Dat bracht ons op het punt waar we nu staan:

Quite simply, time is running out for Britain to find a workable solution to the Irish border issue. The EU wants this resolved by the next European Council summit at the end of June — which means a breakthrough is needed and the details resolved within two months. Lest we forget, the “backstop” Theresa May has signed up to if a solution cannot be found is to effectively keep Northern Ireland inside the customs union — which would be seen by her own Brexiteer MPs and ministers as a betrayal. The PM is stuck between a rock and a hard place, and urgently needs a way out.

De EU heeft een situatie gecreëerd waarbij het UK moet kiezen tussen opgebroken worden of boos weglopen van de onderhandelingstafel, en aansturen op een harde Brexit. Waarna het navolgende politieke tumult in het UK wat hoofden zal doen rollen, want de oppositie wil een ‘deal’ over de uittrede uit de EU.

Dat de EU over Brexit rancuneus is, is een understatement. Dat men tevens andere lidstaten wilde demonstreren dat zij een naijverig heer is valt nu ook niet meer te ontkennen. Dat was altijd ook al de bedoeling; er zijn teveel landen die steeds grotere twijfels hebben over de EU en haar ever closer union onder Frans-Duits leiderschap. De EU zal er alles aan doen om het UK het leven na Brexit zo zuur mogelijk te maken. Men moet vooral niet kunnen denken – vooral de inwoners van EU-lidstaten niet – dat het leven buiten de EU beter is dan er binnen.

De tijd over de eindeloze onderhandelingen over weinig of niets had men beter kunnen besteden. Dat Brexit economisch geen eenvoudige tijd zal inluiden is logisch, maar niet onoverkomelijk. Als men niet is voorbereid op wat komen gaat kunnen er echter wel degelijk rampen plaatsvinden.