Zijn er nog socialisten in de zaal?
Er bestaan nog steeds linkschmensen, maar zijn zij wel socialist? Oude socialisten worden volgens Victor Onrust node gemist.
Kritische linksmensen verlangen vaak naar “oud-links”. Dat zou een mengsel zijn van “secularisme”, absolute vrijheid van meningsuiting en opkomen voor de werkende bevolking. En niet te vergeten de “internationale solidariteit” dat ook bij hun vertaald wordt met een afgekondigde wereldwijde broederschap der mensen. Socialisme, de strijd tegen het kapitalisme, wordt daarbij niet genoemd terwijl dat van oudsher de kern van links was. We hebben nu nog één partij die “socialisme” in de naam heeft staan: de SP. Die hoor je ook zelden iets zeggen over het kapitalisme, en zeker niets zinnigs. Politiek zijn ze vooral actief als een soort vakbond, met belangenbehartiging.
De taak van een socialistische partij is echter niet het vakbondswerk, hoewel ze daar nauwe relaties mee moet onderhouden, maar het organiseren van strijd tegen het kapitalisme, het veranderen van de maatschappelijke structuur. Toegegeven: de oud-linkse retoriek van revolutie of nationalisatie is een gepasseerd station, maar het op een of andere manier in de greep krijgen van het ontsporende kapitalisme zou bovenaan de agenda moeten staan. Het is de oorzaak van veel maatschappelijke problemen; niet alleen van de positie van de werkenden maar ook van het functioneren van recht, gezondheidszorg, onderwijs, democratie en van milieuproblemen, overconsumptie, “migratie”. Misschien is “strijd” ook niet meer het juiste woord. Aan de andere kant is “streven naar verbetering” wat al te slap.
Daarbij is er veel af te dingen op de gelijkheidsidealen die het socialisme van oudsher kenmerkt. 200 jaar falende socialistische strijd zou toch tot enige lering moeten strekken wat dat betreft. Helaas is daar bij de weinigen die nog serieuze kritiek op het kapitalisme leveren weinig van te merken. De wereldwijde broederschap, de totale “solidariteit” van alle “onderdrukten” blijft het uitgangspunt. En wie vinden ze bij die wereldwijde broederschap als “medestander”? De liberalen en christendemocraten: de pleitbezorgers en dienaren van het huidige kapitalisme. Zo ga je de slag niet winnen.
“Dividebat” (toevoeging 26/4)
De afschaffing van de dividendbelasting na bedreiging door Shell en Unilever laat goed zien dat de politiek onmachtig de belangen van het kapitaal volgt. De kans dat een andere minpres met een andere coalitie anders gehandeld had is minimaal. Ze hadden het waarschijnlijk handiger aangepakt maar uiteindelijk was het resultaat ongeveer het zelfde geweest, misschien met een paar jaar uitstel. Alleen een Europese Federatie, een staat van serieus gewicht heeft voldoende macht om een van dat kapitaal minder afhankelijke politiek te voeren. Merk ook op dat de samenloop van deze kwestie met de Brexit niet toevallig zal zijn.
Er is alle reden om het kapitalisme als te beheersen verschijnsel weer op de agenda te zetten. De fundamentele werking van het kapitaal is nog steeds hetzelfde als tijdens Marx. Zie voor een humoristische recente illustratie “Desert Island Eco
nomics” door @existentialcoms.
Dit artikel ver5scheen eerder op Harde Woorden
Vond het een verkeerde voorstelling van zaken, immers bezit kan andere zaken betekenen, en daarbij is niet alles in handen van dezelfde personen, waarbij in het bezit van de staat niemand zeggenschap heeft behalve de staatspartij. Hadden zaken op het eiland meer verdeeld geweest over meer personen had het meer in de buurt gekomen van de werkelijkheid, het doen alsof alles in handen is van een selectgroepje is belachelijk. Dat een kleine groep veel bezit staat buiten kijf echter wat zij in handen krijgt zijn zaken die in beginsel zijn begonnen en opgebouwd door anderen, welke rijkelijk beloont worden bij verkoop. Waarna zij vrij zijn om nieuwe ideeën uit te werken. Iets wat in het communisme dan wel socialisme of is uitgesloten omdat de staat alles in handen heeft omdat de incentive om erop vooruit te gaan ontbreekt. Juist in het kapitalisme zoals we ook heden ten dage zien, zijn de meest succesvolle mensen, mensen die iets uit het niets hebben opgebouwd, en 20 jaar geleden nog niets hadden. Immers wij zijn niet enkel gebruikers wij zijn ok fabrikanten en enkel in een vrije markt zonder te veel regulering zal er altijd de mogelijkheid zijn om iets mooi op te bouwen en de vruchten van te plukken, terwijl in het socialisme dan wel communisme iedereen naar de staat kijkt. En een ieder uiteindleijk gelijk is in pure armoe met een onderdrukkende en alles bepalende staat.
Ik dacht niet dat ik iets over staatsbezit gezegd had. Het gaat er “slechts” om het ontspoorde kapitalisme in te tomen. Dat zal niet zonder fundamentele wijziging in de eigendomsverhoudingen gaan, maar staatskapitalisme lijkt me een slecht idee.
Met alle respect, maar het idee van links, zowel oud als nieuw, is dat de markt gereguleerd kan worden door prijzen te voorzien van een maximum en/of minimumprijs. De grap is natuurlijk dat links nooit leert op dat punt, want dat is door de geschiedenis talloze malen geprobeerd, in allerlei verschillende beschavingen en het heeft nooit gewerkt. Sterker nog, het is altijd de oorzaak geweest van veel meer ellende.
Het idee van prijsregulering door de overheid is letterlijk zo oud als Babylon en ook in die tijd werkte het niet.
@Victor
Als je kijkt naar de verhoudingen tussen werk en inkomen dan valt het op dat het westen het erg lang vrij goed heeft gedaan, totdat men de waarde van het geld loskoppelde van de goudprijs.
Die goudstandaard was maar lastig, want die verhinderde overheden om zomaar geld bij te drukken dat uit het niets werd gecreeerd. De gevolgen zijn nu dagelijks zichtbaar, zeker met de ECB die letterlijk dag en nacht geld perst dat nergens op gebaseerd is.
Dat oud links er eigenaardige gedachten op na hield over de economie behoeft geen betoog; daar gaat het niet om. Om die reden zou kritiek op het kapitalisme niet verboden mogen worden. Op Harde Woorden staan 17 stukken onder het trefwoord “Kapitalisme”: http://hardewoorden.nl/tag/kapitalisme/: Het belangrijkste is http://hardewoorden.nl/2014/05/capital-should-be-in-solid-hands/
Die link naar het artikel op harde woorden is leuk, maar het artikel zelf is wat mij betreft bagger. Het probeert namelijk een volkomen onrealistisch en onrealiseerbaar doel te bereiken.
Als men de lijn een beetje doortrekt komt men namelijk uit bij het idee van Giovanni Gentile, een leerling van Marx en de grondlegger van het facisme. Het idee dat de samenleving als geheel moet worden gezien en dat ieders vrijheid en bezit ondergechikt moet zijn aan de staat.
De ‘solide handen’ die het kapitaal zouden moeten beheersen zouden uiteindelijk, al dan niet via een paar stromannen, die van de regering moeten zijn. En met alle respect, er is geen regering die ooit voldoende heeft bewezen dat vertrouwen waardig te zijn, noch in staat te zijn verantwoordelijk om te gaan kapitaal, zeker niet met het kapitaal van anderen, in dit geval de burgers.