De verrassing bereikte mij dankzij het nieuws over een door Erdowahn verordonneerde straatnaamwijziging in Ankara, in reactie op een inmiddels onvindbare retweet door een minister uit het bizarre staatsverband UAE. Gezegend zijn de sociale media, Willy! [1]

Voordat ik aan het uitpakken begon, vermoedde ik dat het ging over de manier waarop de Ottomanen destijds de baas werden over de leer van Mohammed. Begin zestiende eeuw werd de Ottomaanse Sultan, in vervolg op de bezetting van the Land of the Two Holiest Sites [2], immers ook Kalief. Maar dat had ik dus fout. In verband met Erdowahns vaker getoonde verlangen naar een soort Wereldoorlog 1B eigenlijk wel logischer, bleek het conflict te gaan over gebeurtenissen rond 1918. Uit mijn eigen stuk Alle Turken terug naar China?:

Tegenwoordig verwijst [Erdowahn] in zijn toespraken steeds vaker naar het ontstaan van Turkije, naar de nederlaag van de Ottomanen in de Eerste Wereldoorlog dus. Het stinkt naar een soort nostalgisch verlangen om verder te gaan met die oorlog vanaf het punt dat Atatürk zijn militaire successen van na de wapenstilstand van 1918 had weten te verzilveren in het vredesverdrag: …

De minister van buitenlandse zaken van die United Arab Emirates (de afbeelding is een illustratie van één van de redenen waarom ik het land bizar noem), al-Zayed, had op 16 december een tweet doorgestuurd (geretweet heet dat in de wereld van Twitter) waarin stond dat de Turken zich in 1919 hadden misdragen na het opgeven van de strijd tegen de geallieerden.

In die tweet was er volgens de krant Hurriyet sprake van dat de bevelhebber Fahreddin Pasha zich, bij de Slag om Medina in 1916 schuldig had gemaakt aan “stealing the goods of the people of Medina,” en “embezzling handwritten manuscript artefacts by allowing their removal to Istanbul via Damascus”. Erdowahn heeft nu bevolen dat de straat waarin de ambassade van de UAE wordt genoemd naar diezelfde Fahreddin Pasha…

U denkt misschien: waarom geeft Groenendijk een link naar die krant in plaats van naar die tweet? Nou dat gaat niet, want Twitter heeft flink opgeruimd: noch van de oorspronkelijke tweet noch van die retweet is nog iets te vinden! Ook van de vele twitter-reacties die in andere media genoemd worden, is niets meer te vinden. Ja, dat uitpakken was nog een heel werk. Nu kent Twitter gelukkig de zogenaamde ‘advanced search‘. Daarmee kun je alle twitterberichten vinden die in een bepaalde periode verschenen zijn, waarin bepaalde woorden voorkomen. Van de betreffende tweet vond ik met behulp daarvan nog wel dit:

Ironisch wel: door een foutje in het algoritme waarmee de tweets die hierover gaan, door Twitter verwijderd zijn, is alleen nog een spoor te vinden via een Escortbureau en/of porno-account uit Istanboel.

Context
In combinatie met de diverse krantenartikelen over deze rel, mogen we er intussen wel van uitgaan dat hier geen sprake is van fakenieuws. In die verschillende artikelen – met name Engelstalige versies van Midden-Oosterlijke media – wordt wel enige context gegeven, maar aan wat daadwerkelijk gebeurde aan het einde van de Slag om Medina, wordt goed beschouwd geen serieuze aandacht besteed. Volgens Wikipedia duurde die slag om Medina van 1916 tot 1919 en was daarmee een van de langstdurende van de Eerste Wereldoorlog. Merk op dat die strijd dus ook doorging nádat het officiële Ottomaanse regime, eind oktober 1918 in Mudros een wapenstilstand had gesloten en de sultan/kalief in wezen alle verzet opgaf. Onder leiding van Atatürk Kemal Mustapha – in sommige opzichten rolmodel en in andere de absolute tegenpool van Erdowahn – ging de strijd ook in andere delen van het uiteenvallende Rijk door.

De legers van het ineenstortende Ottomaanse Rijk streden rond Medina en wijde omstreken, vooral tegen de Britten. De Ottomaanse strijdkrachten omvatten niet alleen mensen afkomstig uit het tegenwoordige Turkije, maar ook uit het huidige Syrië en Egypte, maar een deel van de lokale Arabieren vocht aan de kant van de Britten. De operette-figuur Lawrence of Arabia bemiddelde daarin. Belangrijk onderdeel van dat ‘bemiddelen’ bestond uit de overdracht van goudstukken.

De plundering van Medina
Verschillende bronnen vermelden dat toen de Ottomanen/Turken de strijd opgaven, veel burgers van Medina de stad ontvlucht waren, maar dat hun huizen voor de aftocht verzegeld waren.

Bovenstaand citaat komt uit het boek Mecca: A Literary History of the Muslim Holy Land door F. E. Peters. De man die hier aan het woord is, Sadik Bey Yahya, was dus een Egyptische (!) officier in het leger van de opstandige, met de Britten samenwerkende ‘Arabische rebellen’. Hij beschrijft dat de ‘bedoeienen’ heel veel leegstaande, en zelfs niet-leegstaande huizen plunderden. Hij meldt letterlijk dat slechts een achtste van de huizen niet geplunderd werden.

Een verhaal met vergelijkbare strekking trof ik op blz 219 van The Rise and Fall of the Hashimite Kingdom of Arabia, Joshua Teitelbaum.

Opmerkelijker: een vergelijkbaar verhaal, inclusief dat ‘slechts een achtste deel van de huizen in Medina’ niet geplunderd werd na het binnentrekken van de ‘Arabische rebellen’ vond ik in een (Turkstalige pdf) tekst van het officiële – let op de URL: die bevat “gov.tr” – Atatürk Research Centre. Het tijdschrift artikel omvat ruim 30 bladzijden Turks, waarvan ik een deel met behulp van Google Translate te lijf ben gegaan.

Emir Abdullah ile Medine’ye girenler ev ev dolas1p begendiklerini al1yor arzulad1klar1 evde ikamet ediyorlard1. Bu yakma 12 gün devam etti. Sahipleri Medine’de bulunan evler dahi yagmadan kurtulamad1.
Evleri ancak sekizde biri yagmadan kurtulabildi. Bu olaylar Der’s Sam ve Haleb’de de Yap1lm1st1r. Ingiliz Harici-yesi Young bu hadiseyi söyle yorumlamaktadir:
Arap medeniyeti, türk medeniyeti kiyasli saati geri cekmetten baska bir sey degildir.

Ik maak eruit op dat ook hierin geschreven wordt over slechts een achtste van de huizen die gespaard zijn gebleven en iets in de trant van: “Arab civilization is nothing more than a turkish civilization.” Ik houd me overigens sterk aanbevolen voor een vertaling van dat hele artikel.

Britten of Arabieren?
Deze, toch wel tamelijk verschillende bronnen, geven in zekere zin Erdowahn gelijk. Maar tegelijkertijd werpen ze een speciaal licht op ’s mans precieze reactie op de uitspraken van die buitenlandse minister. Volgens Al Arabiya.net sprak de president van Turkije niet tegen dat ‘sacred items’ meegenomen waren naar Istanboel:

Erdogan responded to the charge that sacred items from Medina were stolen and brought to Istanbul: “ … it was to protect them from the people that came to invade,” he said.

Hij liet daarmee dus in het midden wie die invasie pleegden. Waren dat Britten of Arabieren? Er is aanleiding om te veronderstellen dat Erdowahn het over de Arabische rebellen uit die tijd had!

De onbekende Atatürk
Mijn E-book IS, the Kurds and the Caliphate. Turkey: from sick occupant to paranoid neighbor is voor een flink deel opgehangen aan een tekst van Kemal Mustapha, ‘de vader aller Turken’, zelf. Ik heb het over een speech die meer dan 500 pagina’s tekst beslaat en door hem uitgesproken werd op 6 achtereenvolgende dagen. Het belangrijkste wat je over deze tekst moet weten is het feit dat hij door ontstellend weinig mensen gelezen is. Door vergelijking van de inhoud van deze speech met een aantal biografieën over de man en een serie boeken over de Eerste Wereldoorlog kwam ik tot de conclusie dat er een verkeerd beeld bestaat over zijn houding tegenover alle christenen die in Anatolië woonden bij het begin van de oorlog, zijn houding tegenover de Koerden en vooral over zijn houding tegenover de leer van Mohammed.

Wie realiseert zich dat er van buiten Turkije, initiatieven zijn ondernomen om de man die aan sultanaat en kalifaat een einde te maken, over te halen om zelf Kalief te worden: ‘spiritueel’ leider van de gehele mohammedaanse wereld? En let wel: zowel die speech als allerlei boeken over de zogenaamd Khilafat Movement zijn beschikbaar in het Engels!

Dat geldt niet voor het Opus Magnum van de voormalige adjudant van Erdowahn, Davutoğlu: ‘Stratejik Derinlik‘. Dat staat voor “Strategische diepte”. Van dit boek zijn alleen Griekse en Servische vertalingen gemaakt en de Engelstalige beschouwingen die op basis daarvan gemaakt zijn, zijn zéér verontrustend. Zie hoofdstuk VIII van IS, the Kurds and the Caliphate. Een kort citaat daaruit:

Hasan Kösebalaban reports that Davutoğlu “asserts that a historically rooted fear of national disintegration at the hands of external powers and their internal collaborators, namely fundamentalist Islam and Kurdish separatism handicaps the dynamism of Turkish diplomacy.” One recognizes the similarity with the original Kemalism’s paranoia. Much more disturbing in this account of the book is the disclosure of the obviousness of the way Davutoğlu differentiates between ‘assertive’ and ‘non-assertive submissive nations’. It is not hard to guess in which category he places Turkey and in which categories he places all his neighbors except Iran.
Alarming as this may sound this categorizing still does not present the most worrying part of his wording. In another critical review of Strategic Depth – Pan-İslamcının Macera Kılavuzu (Pan-Islamist’s Adventure Guide), by Ümit Kıvanç – we can read that Davutoğlu does not even shy away from referring to the nazi concept ‘Lebensraum’.

Rutte, Turkije, Navo
Iedereen die iets zinnigs zou willen kunnen zeggen over de rol van Turkije in het Midden-Oosten, zou moeten aandringen op een vertaling van dat boek van Davutoglu. Het lijkt er echter niet op dat onze minister president en/of minister van Buitenlandse Zaken zich serieus willen verdiepen in welk aspect dan ook van de Turkse politiek. Recent interviewde de Telegraaf meneer Rutte over de relatie tussen Nederland en Turkije. Daarover noteert het aankondigende artikel deze opmerkelijke passage:

Ik denk dat het goed zou zijn als de relatie verbetert. Het is een NAVO-partner. Er is ook geen uitwisseling van ambassadeurs op dit moment. Het is dus niet voor de bühne geweest”, zegt Rutte over de ruzie met Turkije, in het kerstinterview.

Er zit een heel sterke suggestie in van: “Dit is een Navo-partner, dus …“. Wat er absoluut niet in zit, is een vraag in de trant van: Is dit het type Navo-partner die wij willen?

Let op: recent heeft het Erdowahn-regime een contract gesloten met Rusland over de levering van twee miljard aan luchtafweersystemen.

En dan heb ik het niet eens gehad over de hedendaagse binnenlandse politiek van Turkije.

---

1. Rustig ademhalen
2. Om Osama Bin Laden’s oorlogsverklaring te parafraseren