DE WERELD NU

De Tempelberg eerder dit jaar

Tempelberg

Het is merkwaardig hoe snel en volledig het conflict over de Tempelberg in Jeruzalem uit de politieke belangstelling is verdwenen, terwijl het toch dreigde uit te groeien tot een grote internationale crisis.

In juli van dit jaar vond een geweldsuitbarsting plaats, waarbij vier Palestijnen en drie Israëliërs werden gedood Meteen daarna kwam de VN-Veiligheidsraad in spoedzitting bijeen. Gevreesd werd dat de crisis ging escaleren in een Palestijnse volksopstand of, in het zwartste scenario, mogelijk in een religieuze oorlog tussen Israël en de moslimwereld. De Tempelberg is heilig voor joden en voor moslims en in mindere mate ook voor de christenen.

De crisis begon toen in Israël wonende Arabieren op 14 juli twee Israëlische politieagenten doodschoten vlak bij de Tempelberg. De volgende dag nam Israël het besluit om de plek tijdelijk af te sluiten, waardoor moslims niet langer konden bidden in de Al-Aqsa moskee.

Vervolgens besloten de Israëlische autoriteiten om detectiepoortjes te plaatsen bij de berg – in hun ogen een volkomen logische en voor de hand liggende maatregel. Maar de Palestijnen zagen het als een bedreiging van de status quo. De Tempelberg is de enige plek op de Westoever waar ze vrij zijn van de bezetting.

Sinds de Israëlische verovering van Oost-Jeruzalem worden de heilige plaatsen beheerd door islamitische stichting Waqf, die rapporteert aan de Jordaanse regering. Joden mogen er niet bidden. Maar radicale joodse groepen probeerden in de voorafgaande jaren steeds luidruchtiger toegang te forceren tot de Tempelberg– wat de angst onder Palestijnen voor annexatie van hun heilige plaatsen gevoed heeft.

Uit protest tegen de detectiepoortjes riep Waqf de moslim gelovigen op om naar het plein voor de moskee te komen voor het vrijdaggebed. Duizenden Palestijnen gaven gehoor aan die oproep. Ze weigerden door de detectiepoortjes te gaan en voerden hun gebed uit tussen de Israëlische militairen en politieagenten. Dat liep uit op hevige rellen in Oost-Jeruzalem en de bezette Westelijke Jordaanoever, waarbij drie Palestijnen om het leven kwamen.

Enkele uren later werden drie Israëliërs dood gestoken in een nederzetting op de Westelijke Jordaanoever. De dader was de 20-jarige Omar Alabed. Net als een aantal andere Palestijnen die in de dezelfde tijd aanslagen pleegden met huis-tuin-en-keuken-wapens, werd Alabed gemotiveerd door de crisis rond de Tempelberg. Voor de aanval schreef hij op Facebook:

„Ik ga erheen en ik weet dat ik niet meer terugkom. Ik zal naar de hemel gaan. Hoe zoet is de dood in het belang van God, zijn profeet en de Al-Aqsa moskee.”

Na de aanslag heeft het Israëlische leger extra troepen naar de Westelijke Jordaanoever gestuurd. Die deden een inval in het ouderlijk huis van Alabed en arresteerden zijn broer. Ze verwoestten het huis – een gebruikelijke straf voor daders van aanslagen. De Israëlische premier Netanyahu noemde Alabed ‘een beest dat opgehitst is door ondoorgrondelijke haat’.

In het weekend erna hebben de Israëlische autoriteiten nog eens 25 Palestijnen opgepakt in verband met de rellen. Volgens de regering waren het leden van Hamas en ging het om preventieve maatregelen.

Een oplossing voor de crisis werd bemoeilijkt door de politieke verhoudingen – ook al leken Netanyahu en de Palestijnse president Abbas te beseffen hoe explosief de situatie was. Maar Netanyahu maakte zich vooral zorgen over zijn eigen politieke positie. Onder druk van zijn rechtse coalitiepartners stemde hij in met het plaatsen van de detectiepoortjes. De inlichtingendiensten probeerden Netanyahu na de rellen over te halen de poortjes weer weg te halen. Maar dat kon door zijn rivalen worden uitgelegd als een zwaktebod. Netanyahu deed dus even niks.

Ook Abbas stelt zich onwrikbaar op. Hij keerde halsoverkop bezig was te escaleren. Zijn vicepresident Mahmoud al-Aloul stuurde nadrukkelijk aan op een confrontatie door een ‘Dag van Woede’ uit te roepen en mensen te mobiliseren. Daarmee ondermijnde hij de pogingen van Abbas om een vreedzame oplossing te zoeken. Onder druk van Al-Aloul schortte Abbas alle officiële contacten met Israël op totdat de detectiepoortjes weg zijn. Achter de schermen werd overigens nog wel samengewerkt op het gebied van veiligheid.

Abbas riep de Amerikaanse regering op om ‘met spoed in te grijpen’.

Bij eerdere crises over de Tempelberg speelden de VS een belangrijke rol bij het herstellen van de rust. Maar toen zat Obama nog in het Witte Huis. De vraag was of de Amerikaanse regering diezelfde rol kon en wilde spelen met Trump als president. Die staat niet bekend om een rustige en evenwichtige aanpak van welk conflict dan ook en zou best in staat geweest zijn om de Al-Aqsa moskee op te blazen als hij meende dat daarmee de rust hersteld zou kunnen worden.

Even leek het of de zaak volledig uit de hand ging lopen en toen opeens was het over. De Israëli ’s ruimden de poortjes op en de Palestijnen kwamen tot rust. En nu is bijna iedereen vergeten wat er gebeurd is.


Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

2 reacties

  1. jan schreef:

    Wanneer opblazen van die moskee de oplossing zou zijn geweest, wat is er dan op tegen?
    ‘N heilige plek voor moslims? Kom op zeg. Er zijn oudere rechten voor joden. Dus stop met dat verhaal.
    Wanneer wij een vlag op het gebouw in brussel van de eu planten maakt het nog geen Nederland.

  2. Cool Pete schreef:

    Sinds zo’n 1000 jaar voor de gewone jaartelling, is de Tempelberg een joods heiligdom,
    met de tempel van Koning Salomo.
    De problemen begonnen in 638 van d.g.j., toen de mohammedanen de joodse stad Jeruzalem veroverden, en op de Tempelberg een moskee [” al-Aksa” ] bouwden en, met opzet, precies bovenop de plek van de joodse Tempel, een koepel [ “koepel van de Rots”]
    neerzetten.
    Elke aanspraak door het mohammedanisme op de joodse Tempelberg, is
    geschied-vervalsing.

    Oorzaak van de ellende:
    voor het “wereld-kalifaat”, is ALLES toestaan: van liegen t/m massa-moorden.