DE WERELD NU

De Spaanse politiek vertoont tal van breuklijnen

Na de Catalaanse regioverkiezingen vorige week, staan er later deze herfst nog de landelijke Spaanse verkiezingen op de agenda. En dat in een land dat steeds meer in zichzelf verdeelt raakt.

De Catalaanse verkiezingen vorige week leverden dan weliswaar een meerderheid op voor afscheidingsgezinde partijen, maar zo eenvoudig ligt de zaak nu ook weer niet. De partij die de meerderheid vóór afscheiding zou moeten vervolmaken, eist het vertrek van de Catalaanse premier Artur Mas, tegen wie een vergevorderd onderzoek wegens corruptie loopt. De leider van de kleine anti-kapitalistische CUP Baños weigert steun of deelname aan een regering die door Mas zal worden geleid.

De dag dat het proces tegen Mas beginnen zal, is 15 oktober. In de geschiedenis van Catalonië een beladen datum, aangezien het de datum is waarop de laatste leider die een onafhankelijk Catalonië leidde, in 1940 door Franco’s Guardia Civil werd gefusilleerd. Volgens het Spaanse OM is dit toeval, maar weinig lijkt nog toeval in de steeds verbitterder woordenstrijd tussen Catalonië en Madrid.

De regering van premier Rajoy in Madrid heeft intussen meer problemen dan alleen die met Catalonië. De aanstaande verkiezingen dreigen uit te draaien op een debacle voor de regerende PP, maar ook de traditionele politieke tegenhanger, de socialistische PSOE, lijkt niet veel te zullen winnen. De opkomst van een gematigd rechts alternatief, Cuitadans, en de afgelopen jaar in peilingen stevig piekende anti-establishment-partij Podemos zullen naar men aanneemt een stevig aandeel van de zetels halen. Waarbij niet vergeten mag worden, dat ook de Catalanen van Mas in Madrid redelijk vertegenwoordigd zullen zijn.

Spanje heeft geen recente ervaring met coalitieregeringen van partijen met een ongeveer gelijke grootte, en men verwacht dat een onduidelijke patstelling zal ontstaan. Waarin de nationalisten van Mas mogelijk weer zullen kunnen vissen in troebel water, echter zonder onafhankelijkheid te kunnen verzekeren.

De grote verliezer wordt mogelijk de EU. Premier Rajoy wist door zijn stevige meerderheid in het parlement de van hem door Brussel en de Trojka geëiste maatregelen eenvoudig door te drukken, maar dat lijkt definitief voorbij. In hoeverre dat invloed zal hebben op het fragiele herstel dat Spanje vertoont kan niemand voorspellen, maar de dreiging van een door steeds meer economen wereldwijde recessie, belooft wat dat betreft weinig goeds.