Dat NRC Handelsblad vaker schrijft over zaken waarvan het geen verstand heeft ergerde Toon Kasdorp zeer. De kwestie-Vestia was een goed voorbeeld.

Het hoofdredactionele artikel in de NRC[1] ging over financiële debacles, onder meer die van de woningbouwvereniging Vestia. Vestia heeft er, zoals bekend, op gespeculeerd dat de rente stijgen ging en dat deed de rente vervolgens niet. Dat kostte erg veel geld, want de opties of termijncontracten, die de woningbouwvereniging was aangegaan, brachten nu margin calls mee en grote deposito’s, om de risico’s af te dekken.

Was dit nodig geweest? Had Vestia de verwachte rentestijging niet rustig af kunnen wachten zonder risicovolle contracten te sluiten, waarmee ‘gewed werd’ op die stijging? Waarschijnlijk wel. Het ligt voor de hand dat het merendeel van de woningen, die Vestia bezit, zijn gebouwd en gefinancierd in een tijd met veel hogere rentes. Dat zou betekenen dat ze tien jaar geleden vooral winst maakten met hun huren, omdat er minder rente betaald hoefde te worden dan er verdisconteerd was in de huren die aan de bewoners berekend werden. Dat betekent dan, dat het risicovolle gedrag met derivaten niets anders was dan speculatie om winsten te maken op een terrein waar de deskundigheid van de directie niet ligt.

Begrijpt de NRC dan wel wat er aan de hand is ? Zo te zien evenmin. Vestia is het boegbeeld van de woningbouwcorporaties, zegt de NRC. Hoezo? Omdat zij de grootste is? Wat heeft dat er nu mee te maken? Gokken op de paardenrennen of aan de roulettetafel, dat is het equivalent van het gedrag van Vestia. Daar kan iemand net zo veel geld mee kwijt raken als de bookmakers of croupiers hem toestaan.

Derivaten zijn bedoeld om risico’s in te dekken die een onderneming zelf niet op kan vangen. Bij Vestia zou dat het geval geweest zijn als haar woningen heel goedkoop met lage rentes gefinancierd waren en die mogelijk straks geherfinancierd zouden moeten worden tegen veel hogere rentes. Dan is het aangaan van optiecontracten of termijncontracten beter dan niets doen en afwachten tot de rentes daadwerkelijk stijgen. Maar zit je ‘in de winst’, dan is er geen enkele reden om je in te dekken. Dan kun je rustig achterover leunen en wachten hoe het lopen gaat. Het ergste wat je overkomen kan is dan dat je wat minder winst maakt dan eerder verwacht had en bovendien op een terrein dat nog steeds niet het jouwe is en waar je ook niet op afgerekend wordt.

Het gedrag van het bestuur van Vestia is onverantwoord risicovol geweest, op het criminele af. Van een zwakke of zwakste schakel kan hier niet worden gesproken. Waarom de NRC dat deed, was een raadsel. En een vergelijking met de banken die door de overheid uit de puree gehaald zijn was al helemaal niet aan de orde. Wat de overheid moest doen was orde op zaken stellen binnen Vestia, en namens de collectieve schuldeisers een competente bewindvoerder aanstellen. Met een surseance of faillissement van Vestia is geen man overboord, zolang de belangen van de huurders maar goed geregeld zijn. De andere woningbouwverenigingen, die garanties hebben afgegeven, moeten uit de wind worden gehouden. En de wettelijke regelingen waardoor de één garant kan komen te staan voor onverantwoordelijk gedrag van de ander moeten worden aangepast. Waarborgfondsen horen alleen te werken voor risico’s die noodzakelijk uit het beheer voortvloeien en niet voor speculaties. Maar van een bedreiging van de economie, zoals bij de banken, was bij Vestia geen sprake.

Dat de rijkssteun voor de banken tien jaar geleden te maken zou hebben gehad met de garantie aan de spaarders is sowieso een misvatting. Die steun had te maken met het in stand houden van de geldcirculatie die door het onderlinge wantrouwen tussen de banken dreigde te stagneren. Dat was een probleem van een heel andere orde. En wat het verschil is tussen geld en ‘echt geld’ zou de NRC haar lezers ook eens uit moeten leggen. Ik begrijp het in elk geval niet.

---

1. Op pagina 2 van het nummer van 28/2/12.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp