DE WERELD NU

De geest van Ien Dales -1- perceptie van eigen gedrag

energierekening, Corona, Minister, Politiek bedrog, Oekraïne, Lage inkomens, Mondkapjesdeal, Rutte4, betrouwbaarheid, Vertrouwen, klimaathoax, Stikstofbeleid, Zwak kabinet, Begroting, politiek, APB2022, Asielmigratie, Rutte4, Rel rond Arib, Extremisme, NL2023, gezinsleven

De geest van Ien Dales – ooit een zeer gerespecteerde PvdA-coryfee, is onder moderne politici een fantoom uit een voorbije tijd geworden.

Dat is heel opmerkelijk, niet in het minst doordat moderne politici zichzelf zo graag nadrukkelijk afficheren als ‘nette mensen’. Als contrast met de mensen van FvD en PVV dan vooral toch. En dat is een ander soort netheid dan met je vingers van gemeenschapsgeld af blijven, wat beslist ook een vorm van netheid zou moeten zijn. Maar dat lijkt niemand nog te willen beseffen.

Contrast
Of – als het besef is weggezakt – waarom blijkt het keer op keer zo moeilijk het terug in herinnering te brengen? Omdat juist de vertegenwoordigers van partijen als FvD en PVV voortdurend hameren op een terughoudendheid als het gaat om de schijn van persoonlijk gewin als gevolg van het politieke spel? Dat graaien acceptabel is geworden, juist omdat men er bij de FvD en PVV zo fel tegen ageert?? Dat suggereert dat het afzetten tegen die partijen eerst en vooral moet worden gezocht in het genereren van een voorschot op pensioengelden die men door bezuinigingen niet meer verwerven kan (middelloon ipv eindloonsystematiek). Moreel verval kun je nauwelijks beter illustreren dan zo.

GeSpiest
Het meeste recente voorbeeld van dergelijk moreel verval is Liesbeth Spies, thans nog burgemeester van Alphen aan de Rijn. Spies – ex-veel politieke functies, waaronder het ministerschap van Binnenlandse Zaken en thans binnen de VNG het uithangbord dat ‘Integriteit’ moet bevorderen, lijkt nooit van Ien Dales (óók een ex-minister van Binnenlandse Zaken) te hebben gehoord. En nog minder van de meest bekende uitspraak van Dales: Integriteit is als zwanger zijn – een beetje zwanger kan niet.

Schijnzwanger daarentegen….

Spies heeft nu de schijn tegen, dat zeker. Eerder al bleek het AD al wroetend ontdekt te hebben dat ze in Alphen tegen de regels van haar eigen gemeente in geld uit nevenfuncties in haar zak stak terwijl die naar de gemeentekas hadden gemoeten. In november verklaarde Spies daarop in de gemeenteraad dat ze niet wist dat de regels in Alphen zover afweek van wat landelijk geregeld en gebruik is geworden.

De gemeenteraad slikte dat, maar nieuwe feiten en verder onderzoek toonden dat het wat ingewikkelder is. En dat van haar verhaal in november weinig kloppen kàn. Niet alleen heeft Spies in een van haar brieven aan die code gerefereerd (natuurlijk, daarvoor heeft ze ook ambtenaren), maar tevens in april 2019 aangegeven dat die code een update nodig had, en bij integriteitsgesprekken die zij zelf voert met nieuwe raadsleden:

,,Het was al niet heel aannemelijk dat Spies in het raadsdebat vorig jaar aanvoerde dat ze het artikel niet kende, maar na de brief die ze in 2016 verstuurde, valt dat niet meer vol te houden’’

Het is derhalve weer het oude liedje: integriteit, dat is een verplichting voor anderen. Dat als burgemeester ook van je wordt verlangd het goede voorbeeld te geven is bestuurders als Spies kennelijk vreemd. Last wil ze er in ieder geval niet van hebben. En inderdaad, daar lijkt het verbluffend veel op:

Spies zegt daarover in een reactie: ,,Het feit dat ik als burgemeester in een brief verwijs naar de gedragscode en artikel 3.5 zegt niets over mijn persoonlijke wetenschap over de inhoud van die specifieke passage.’’ Bijl (Periklesinstituut): ,,Spies zegt dat als ze in een brief naar een artikel verwijst, dat niet betekent dat ze dat artikel dan ook kent. Dat is uitermate onzorgvuldig. Absurd.’

Recent werd Spies genoemd als mogelijke kandidaat-opvolger voor het burgemeesterschap van Den Haag. Daar zei ze over: “ik wil liever in Alphen blijven.” Het zou wel eens geen van beiden kunnen worden.

Spies verdient jaarlijks 30.000 euro met haar bijbanen. Als aanvulling op haar wachtgeld na een eventueel vertrek uit Alphen aan de Rijn blijft het gevoel hangen dat dat teveel is. Ook, dat moderne bestuurders weinig benul hebben van de waarde van geld, maar hun attitude zich laat samenvatten met de observatie dat het hen niet snel genoeg is.

Dat is uitermate ergerlijk, en rechtvaardigt de conclusie dat om hier een einde aan te maken de verdiensten van àlle bijbanen direct in de gemeentekas moeten worden gestort. Dan hoeft er ook niet over specifieke normen te worden nagedacht. En kan de burgemeester zich in de toekomst de agressie naar hen die haar gebrek aan integriteit aantoonden besparen.


Deel 2 van dit tweeluik vindt u morgen (14 januari) hier.

11 reacties

  1. Theo schreef:

    ,, links praten en rechts vullen” ? Doet mij denken aan
    Riet in het Geld ( D’66) , het huis van 4 ton van Jesse
    Klaver en last but not least de Clintons, die rijk geworden zijn dankzij progressieve politiek.En de huidige leider van D’66 die meer vlieguren achter zijn kiezen heeft dan wie ook in het parlement.

    De demaskee van links was al begonnen met de invasie in Afghanistan door de Sovjets en de staatsgreep van Jaruzelski in Polen.Het was oorverdovend stel bij links.

    Nu de oppositie in Iran de straat op gaat is Trump de enige die per tweet solidair is met de demonstranten terwijl de linkse politici oproepen tot de-es-ca-la-tie met dit Ayatolla bewind. Voor links moet je minachting hebben.

    Wijlen Renate Rubenstein , columnist bij de Groene Amsterdammer, schreef eens : ,, Ik reis graag 1 klas, want daar zitten de linkse intellectuelen”.

  2. BegrensEuropa! schreef:

    Ja, Spies. Mieke Telkamp-achtige charme gecombineerd met vlotte bestuurlijke babbel. De juridisch-ethische verankering van deze dame blijkt helaas onvoldoende. Niet dat ze in roerige wateren terecht was gekomen, zoveel gebeurt er nou ook niet in Alphen. Gewoon al dobberend en babbelend heeft ze zich de haar bankrekening schijnbaar welgevallige regeling laten aanleunen. De eenvoudige oplossing is ‘mea culpa’ en terugstorten met rente in de gemeentekas. Door nog meer verzet graaft ze een nog dieper gat. Onverstandig. Is er dan nergens iemand die haar adviseert?

  3. karton schreef:

    Ien Dales ? Dat ongemanierde stuk vreten !
    Zij zou wel eens even de politie reorganiseren : Rijks- en Gemeentepolitie samen voegen.
    De gevolgen zijn nog steeds voel- én zichtbaar.
    Waardeloze, aangeklede prullenbak, deze “mevrouw” Dales.

  4. peter klein schreef:

    heel apart dat een (gedrags) code, die vrijwillig aangegaan wordt, ineens “juridisch houdbaar” moet zijn.
    Dan is het geen code meer, maar gewoon wet, en kan die code-in-zijn-geheel worden afgeschaft

  5. Thomas schreef:

    @Karton. Ien zag er als een sloddervos uit maar was wel heel correct op de juiste manier.
    Ik heb vele jaren terug ooit een gering bedrag per maand doorbetaald gekregen van een ministerie. Ik kreeg een schrijven, dat ik over een aantal jaren terug moest betalen.
    Het was iets van 2000 gulden of maar ik had niks en wist niet eens dat ik geen recht had op die aanvulling. Ik ging in beroep bij de Verzoekschriften Commissie van de Tweede Kamer en ik kreeg bericht, dat de voorzitter van de commissie en een griffier op huisbezoek zouden komen in Brabant. Ik schreef terug, dat het niet economisch verantwoord was dat mevrouw Dales voor zo’n gering bedrag zoveel onkosten zou maken. Ien Dales kwam dus niet na het afzeggen van de afspraak door mij. Later kreeg ik bericht van de Tweede Kamer dat beslist was dat ik niet terug hoefde te betalen.
    Ien had het hart wel op de juiste plaats. Over de reorganisatie van de politie kan ik niet oordelen, maar het lijkt me dat daar toch ambtenaren verantwoordelijk voor zijn uiteindelijk voor de opzet.

  6. Frans Groenendijk schreef:

    Dit twitterde Ollogren ruim een jaar geleden over deze Spies:

    “Gefeliciteerd #LiesbethSpies met nominatie ‘beste burgemeester van de wereld’ #worldmayor
    @gemeentealphen”

    https://twitter.com/KajsaOllongren/status/1037285161417809920?s=20

  7. maya b. schreef:

    De tekst van de volledige speech van Ien Dales op het congres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, op 12-13 juni 1992 te Apeldoorn is overigens te vinden via deze link.
    https://www.caop.nl/app/uploads/2019/04/Om_de_integriteit_van_het_Openbaar_Bestuur.pdf

    Wat je ook mag vinden van Ien Dales, ze had groot gelijk met haar waarschuwingen over de bestuurlijke rot in de openbare sector (overheidsinstanties en politiek), en de voorbeeldfuncties van (top-) ambtenaren en politici. Die hebben volgens haar een voorbeeldfunctie waarin onkreukbaar gedrag is vereist. Ze stelt onder andere:
    “(…) Als we willen spreken over wat gedaan kan worden om normvervaging en machtsbederf tegen te gaan, is het goed om ons af te vragen wat eigenlijk van politici, bestuurders en ambtenaren verwacht mag worden. In abstracto is dat heel eenvoudig. Zij dienen bij de uitoefening van hun taak de daarvoor geldende regels, de wet en ook de beginselen van behoorlijk bestuur in acht te nemen”
    heel eenvoudig toch belastingdienst???
    “(…) voorbeeldfunctie politieke en ambtelijke top De ambtelijke en politieke top dient zich ervan bewust te zijn dat zij de cultuur van de aan hen toevertrouwde dienstonderdelen in hoge mate beïnvloeden. Een gedegen leidschap is voor het bevorderen van een positief gerichte groepscode met hoge ethische normen zeer belangrijk. De voorbeeldfunctie van fatsoenlijke managers is wezenlijk om drempels tegen normvervaging bij de uitvoerders op te werpen. Zeker van hen wordt moed, karakter en zichtbare onkreukbaarheid gevraagd. Daarbij gaat het niet alleen om het zelf nalaten van normovertredingen; ook het niet actief optreden tegen normvervaging binnen de organisatie, het bewust even een andere kant opkijken, is fnuikend. Wie zich van deze voorbeeldfunctie niet bewust is en zich daar niet naar gedraagt, brengt de hem toevertrouwde organisatie in gevaar.”

    Duidelijk toch, als de ambtelijke top die eenvoudige richtlijnen gewoon had nageleefd, hadden de schandalen wegens machtsmisbruik zoals bij de belastingdienst (toeslagenaffaire) niet opgetreden en had Jaap Uijlenbroek als hoogste ambtenaar niet hoeven te vertrekken………………..1/2

  8. maya b. schreef:

    2/2 …………..Had Jaapje het schandknaapje dat dan niet gewusst? Ja zeker wel, hoor Jaapje maar eens integer kakelen op 0.36 min. in de video https://www.youtube.com/watch?v=FkOlhUA6J6s met de titel “Om de integriteit van het Openbaar Bestuur; Hoe relevant is de speech van Ien Dales nog in 25 jaar?”. De video is van juni 2017.

    Volgens Jaap U: “De voorbeeldfunctie waar Ien Dales het over heeft is vandaag de dag alleen nog maar belangrijker. Met de huidige techniek wordt elke kleine misstap uitvergroot en eigenlijk sterk aangerekend. En dat maakt dat de voorbeeldfunctie van politieke bestuurders en voor de ambtelijke top en eigenlijk alle ambtenaren nog belangrijker en zichtbaarder is geworden dan 25 jaar geleden, en een nog groter normbesef is vereist van iedereen die op plekken zit waar die zichtbaarheid opgeld doet”.

    Tsjonge, heeft die toch even gelijk gekregen.
    In dezelfde video op 2.38 min. komt ook Liesbeth Spies nog aan het woord. Die komt met verwijten naar de sociale media, ze noemt het een open riool. Je moet volgens haar eerst tot drie tellen voordat je iemand beschuldigt op sociale media.
    Dus Hannibal, -how dare you? – om de ambtelijke misstanden van Liesbeth Spies aan de orde te stellen?
    Jammer voor haar dat je niet tot 3 hebt geteld, maar wel een groot compliment voor je artikel.

  9. karton schreef:

    @ thomas op 13-1-2020 om 13.29 u.
    Dank voor uw terechtwijzing. Dat zij haar hart op de juiste plek had, moge blijken uit uw reactie.
    Dat zij verantwoordelijk is voor de door mij genoemde reorganisatie is m.i. óók duidelijk.

  10. Hannibal schreef:

    @Karton, Thomas
    De eerstverantwoordelijke voor deze operatie was degene die hem voorstelde en het design deed: Cees Fasseur, toen al hoogleraar te Leiden. Het waren de nadagen van de centralisatie and bigger is beautiful. De decentralisatie daarna valt ook veel o aan te merken. Ik wil maar zeggen: het was meer een sign of the times dan iets dat ik iemand persoonlijk denk te moeten aanrekenen.

    Ik zag gisteren Han Ten Broeke twitteren over een artikel van hem dat de expertise van militaire leiding meer zou moeten worden gebruikt in het bedrijfsleven. Dàt is pas achterlijk – dat dat niet werkt is al meer dan 50 jaar goed bekend. Dat de militairen sinds de jaren zeventig enige methodes uit het bedrijfsleven hebben overgenomen staat daar verder los van.

    Ik hoor onze docent organisatiekunde er tijdens mijn MBA nog over grinniken.

  11. Hannibal schreef:

    @maya b.
    Eigenlijk beschuldig ik haar nergens van (geloof ik). Het AD deed dat, en haar verdediging was dusdanig kneuterig dat ze zichzelf opknoopte. Ik heb weinig anders gedaan dan voelen of het touwtje wel goed strak stond. Mij lijkt overigens van wel, inderdaad. 😉