DE WERELD NU

CO2 – stemmingmakerij, hysterie en leugens

Ik maak dit weekend een ‘verkenningsfietstocht’ van de hoofdstad van Overijssel naar de grootste stad van de provincie: Enschede. Een routeplanner van de fietsersbond blijkt de mogelijkheid te bieden allerlei types routes te leveren. En de site vermeldt dus ook een score op de merkwaardige grootheid ‘CO2 besparing’.

Die ‘besparing’ zal wel verwijzen naar een (al dan niet bestaande) auto. Meer dan 11 kilogram CO2 leek me nogal veel: in gewicht nog meer dan de verbruikte brandstof? Ik zocht even verder en kwam terecht op www.kentekencheck.nl.

Wanneer ik met een BMW, type M4 zou gaan, zou de “CO2-uitstoot gecombineerd” 194 gram zijn.
Ik vond ook nog een site ‘brandstofverbruik.com’, die aangaf dat die hoeveelheid zou corresponderen met 100 km rijden. De gegevens van die twee combinerend zou die dure BMW dan weer slechts circa 150 gram CO2 ‘uitstoten’ tijdens zo’n rit.

Dat leek me juist weer heel erg weinig. Nu wilde ik het weten ook en ik ging wat verder zoeken. Grof gesteld en idealiter gaat het in de verbrandingsmotor vooral hierom:
Koolwaterstoffen (eigenlijk: mengsels daarvan) worden verbonden met zuurstofmoleculen en dat levert koolzuur en water(damp) op. Idealiter, want de verbranding is niet volledig en er zit ook nog ander spul in de benzine dan die koolwaterstof. Benzine weegt per liter een stuk minder dan een kilogram en ja, het gewicht van het geproduceerde CO2 zou dus vanwege het gewicht van de ‘toegevoegde’ zuurstof wel in de buurt kunnen zitten van het gewicht van de verbruikte brandstof.

Op een of andere manier komt op mij het resultaat van zo’n berekening, uitgedrukt in kilo’s voor een enkel ritje, best indrukwekkend over. En het herinnert me eraan dat vervoer staat voor best een groot deel van het verbruik van fossiele brandstof en daarmee van de CO2-productie (in de orde van een zesde).

Maar hoezo bespaar ik nou op mijn uitstoot van CO2 door met mijn lichaam maar liefst 1626 kilocalorieën energie te gaan verstoken? Ik ren op de loopband wel eens bergopwaarts met een stijging van 15% – dat vreet per tijdseenheid ongeveer twee keer zoveel calorieën als kickboksen – maar zelfs dat zou ik nog anderhalf uur vol moeten houden om diezelfde hoeveelheid op te gebruiken!

Enige zoekopdrachten en berekeningen verder begrijp ik dat mijn geplande fietstocht mijn CO2-uitstoot die dag ongeveer verdubbelt. Om dat te achterhalen was nog best lastig. Bijna elk stuk waar je bij belandt wanneer je zoekt op uitstoot van CO2 door mensen, bevat een flinke dosis CO2-hysterie.

Zelfs als je “menselijk lichaam” opneemt in je zoekopdracht. Je stuit dan bijvoorbeeld op een stuk van het Planbureau voor de Leefomgeving met nota bene als titel Hoeveel CO2 stoot de mens eigenlijk per dag uit?. Het bureau geeft op die vraag gewoon géén antwoord. Ze stellen: “De uitademing van CO2 door mens en dier is echter niet het probleem.”

Dat is beslist geen onzin, het klopt dat er sprake is van een snelle kringloop, heel, heel veel sneller dan die van planten die in fossiele brandstoffen worden omgezet die later, heel veel later, als wordt verstookt [1]. Maar voor de beantwoording van mijn vraag: ‘hoe zo besparing?’, heb ik niets aan zo’n argumentatie. De insteek van dit verhaal is paniekbestrijding. Hier wel! Maar dus géén concrete cijfers, alleen redeneringen.

In dit wat oudere stuk in de Vandermeerschbode, toen nog de NRC, was die insteek nog overheersender. Eppo König citeert in dit stuk, getiteld Dragen mensen bij aan het broeikaseffect met ademen?, ene Guido van der Werf van de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen van de Vrije Universiteit:

“Mensen verbranden zelf gemiddeld 1 kilogram CO2 per dag. Laat ik het zo zeggen: wat een mens gemiddeld in een dag aan koolstofdioxide uitademt, is evenveel als een auto op de snelweg in drie minuten uitstoot.”

Let vooral op het ‘educatieve’ vraagteken in de titel! Ik heb ook enige twijfels bij die cijfers, maar daar gaat het me hier niet om; Mijn vraag was: hoezo besparing van CO2 uitstoot door een eind te gaan fietsen? Ik ga een informatief/recreatieve fietstocht maken en men, meer in het bijzonder de ‘milieubewuste’ Fietsersbond, gaat er blijkbaar vanuit dat ik dan sta voor de keuze tussen een rit met de auto of met de fiets. Daar was geen sprake van. Ik sta hooguit voor de vraag wel of niet die fietstocht te maken. Ik kan ook heel veel leren via een ‘tocht’ via 3D-googlemaps.

En afvallen dan?
Met eten, dingen doen en ademen, maken mensen (en dieren) deel uit van een kringloop met koolstof, waterstof en zuurstof. En inderdaad: die is snel. Fossiele brandstof, de naam zegt het eigenlijk al, zit in een andere, ontzettend langdurige ‘kringloop’. Maar het is niet zo dat de planten de CO2 die door ons uitgeademd wordt, anders ervaren (!) of verwerken dan de CO2 die vrij komt bij verbranding van fossiele brandstoffen.

Tijdens mijn onderzoekje stuitte ik op een tussenvorm: afvallen. Dat je dus jaren of decennia bezig bent met het kweken van een flinke hoeveelheid vet en die dan in luttele maanden of weken kwijtraakt. Het betreffende artikel had een werkelijk prachtige titel: When somebody loses weight, where does the fat go?. Prachtig vooral omdat het antwoord dus eigenlijk is: je ademt het uit, de koolstof gaat eruit in de vorm van dat vermaledijde CO2!

At rest, an average 70 kg person consuming a mixed diet (respiratory quotient 0.8) exhales about 200 ml of CO2 in 12 breaths per minute.4) Each of those breaths therefore excretes 33 mg of CO2, of which 8.9 mg is carbon. In a day spent asleep, at rest, and performing light activities that double the resting metabolic rate, each for 8 hours, this person exhales 0.74 kg of CO2 so that 203 g of carbon are lost from the body. For comparison, 500 g of sucrose (C12H22O11) provides 8400 kJ(2000 kcal) and contains 210 g of carbon. Replacing one hour of rest with exercise that raises the metabolic rate to seven times that of resting by, for example, jogging, removes an additional 39 g of carbon from the body, raising the total by about 20% to 240 g. (…)
Our calculations show that the lungs are the primary excretory organ for fat. Losing weight requires unlocking the carbon stored in fat cells, thus reinforcing that often heard refrain of “eat less, move more.” We recommend these concepts be included in secondary school science curriculums and university biochemistry courses to correct widespread misconceptions about weight loss.

Linke soep.

Wanneer al die mensen met ernstig overgewicht, van de VS tot de Gazastrook, tegelijkertijd serieus gaan afvallen smelt de hele Zuidpool en sterven alle pinguïns. Voordeel is misschien dat we er landbouwgrond bij krijgen, maar dat is dan weer helemaal niet nodig wanneer al die dikkerds slank willen blijven.

Het is me wat.

En denk ook niet gelijk aan zelfmoord, want over de duurzaamheid van begraven en/of cremeren kun je je ook weer het hoofd gaan breken. Chocola schijnt wel te werken tegen depressiviteit. Of je kunt tot je door laten dringen dat H2O en CO2 bij uitstek onmisbare stoffen zijn voor het leven op aarde. Plantaardig zowel als dierlijk/menselijk leven.

Terloops
Ter afsluiting nog een afbeelding, een citaat en een linkje over bijna terloopse stemmingmakerij op dit terrein:

Van de volgens eigen zeggen grootste populair-wetenschappelijke nieuwssite begint een stuk, met de onschuldige titel Een bijzonder filmpje onthult – in 3D – hoe koolstofdioxide zich in de atmosfeer gedraagt. doodleuk met :“De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer bepaalt de temperatuur op aarde.”

Wilt u niet weer depressiever worden lees dan alleen de zeer rake titel van dit stuk op Climategate.nl over het onderwijs, niet het hele stuk: Grote onderscheiding voor bezorgdheid.

Prettig weekend en smakelijk eten. Het wordt heel mooi weer: geen zorgen maar genieten!


  1. En er zijn ook aanwijzingen dat er helemáál geen aardolie meer bijgemaakt wordt. Inmiddels zouden er, in tegenstelling tot ‘tóén’, bacteriën bestaan die tijdig de boel organisch afbreken.

2 reacties

  1. Cool Pete schreef:

    CO2 maakt maar een miniem onderdeeltje uit van de atmosfeer : minder dan 1 %.

  2. Johan P schreef:

    CO2 toename draagt bij aan een snellere plantengroei (kijk maar naar de kassen waar extra CO2 wordt toegevoegd). Het gevolg is dan ook dat een significant deel van de toegenomen productie van voedsel te danken is aan dat hogere niveau van CO2 in de atmosfeer. Evenals het krimpen van de Sahara door oprukkende plantengroei.
    Simpel gezegd, als planten minder moeite hoeven te doen om de schaarse CO2 te bemachtigen kunnen ze meer energie besteden aan de groei.